Renesans to epoka w dziejach kultury, która nastąpiła po średniowieczu. Słowo „renesans” pochodzi z francuskiego i oznacza „odrodzenie”. Renesansowi twórcy i myśliciele chcieli odnowy życia intelektualnego i duchowego Europejczyków, które – według nich – było konieczne po okresie upadku kultury w wiekach średnich. Pragnęli większej swobody twórczej i wyzwolenia nauki spod ścisłej kontroli Kościoła. W renesansie zmieniła się struktura społeczeństwa – coraz większą rolę zaczęło odgrywać mieszczaństwo. To doprowadziło do stopniowego zanikania znanego ze średniowiecza feudalizmu. Renesansowi władcy wspierali twórców i artystów, finansując ich działalność. Jan Kochanowski, autor „Odprawy posłów greckich”, przez wiele lat służył na dworach, był również sekretarzem królewskim.
Motyw władzy w literaturze na przykładzie „Odprawy posłów greckich”
Dramat Kochanowskiego przedstawia negocjacje między Trojańczykami i Grekami w przededniu wybuchu wojny trojańskiej. Dwaj posłowie z Grecji domagają się wydania Heleny, porwanej królowej Sparty. W obozie trojańskim trwają narady w tej sprawie. Przeciwnikiem uwolnienia Heleny jest Aleksander (Parys), którą ją porwał. Bohater ten przypomina dawne krzywdy i szkody, wyrządzone przez Greków. Uważa, że Trojańczycy mają prawo się mścić, porywając królową Sparty. Helena jest – według niego – darem od Afrodyty, która obiecała pomoc w jej porwaniu w zamian za poparcie w sporze pomiędzy boginiami. Przeciwnikiem Aleksandra jest Antenor, polityk i doradca królewski. Bohater ten przypomina okoliczności porwania Heleny – królowa została porwana ze swojego domu. Obawia się, że ślub Aleksandra może być zagrożeniem dla całego kraju. Najważniejszy dla niego jest pokój i dobrobyt obywateli, dlatego apeluje do posłów o rozsądek. Posłowie trojańscy ulegają jednak demagogii Aleksandra i odrzucają możliwość rozejmu z Grekami. Woli większości podporządkowuje się również król Priam – władca niezdecydowany i bierny. Nie potrafi sprzeciwić się radzie, mimo że dowiaduje się o dramatycznej przepowiedni Kasandry. Wieszczka przepowiada królowi upadek miasta i śmierć jego mieszkańców. „Odprawa posłów greckich” jest utworem o władzy, która zawodzi swoich poddanych. Autor ukazuje skomplikowane procesy polityczne i psychologiczne, jakie doprowadzają do wojny i upadku państwa. Dramat Jana Kochanowskiego jest nadal aktualnym ostrzeżeniem.
Motyw władzy w literaturze na przykładzie „Roku 1984” George’a Orwella
Powieść Orwella ukazuje życie ludzi w kraju totalitarnym o nazwie Oceania. W systemie totalitarnym jednostka jest całkowicie podporządkowana władzy. Partia rządząca kontroli wszystkie aspekty życia obywateli. Wszelkie nieposłuszeństwo wobec władzy jest surowo karane. Ci, którzy próbują się buntować, są poddawani tzw. praniu mózgu, czyli wielogodzinnym torturom. Przywódcą Oceanii jest Wielki Brat – tajemnicza postać otaczana kultem jednostki. Jemu przypisuje się wszelkie zasługi, osiągnięcia i sukcesy kraju. Wielki Brat jest władcą absolutnym i tyrańskim.