Spektakl teatralny jest rodzajem widowiska, przedstawianego zgromadzonej publiczności przez grupę aktorów odgrywających poszczególne role. Aktor i publicznność to dwa podstawowe elementy, bez których spektakl właściwie nie istnieje. Jest to utwór dramatyczny, pochodzący z pogranicza literatury i teatru.
Elementy budowy
W przedstawieniu teatralnym łączy się tak naprawdę kilka sztuk: literaturę (stanowiącą najczęściej podstawę scenariusza), muzykę (przedstawienia muzyczne np. opera czy operetka), choreografię (czyli układy taneczne, najczęściej w balecie). Za przygotowanie sztuki, jej opracowanie i realizację odpowiedzialny jest reżyser.
Każdy z występujących aktorów tworzy swoją indywidualną kreację sceniczną wykorzystując możliwość charakteryzacji - makijaż, kostiumy i maski, ale również ruch sceniczny (choreografię, mimikę i gesty).
Sztuka teatralna wystawiana jest na scenie w teatrze. Przed właściwym pokazem, konieczny jest szereg prób, dzięki którym reżyser oraz aktorzy mogą stworzyć własną interpretację scenariusza. Aktorzy wcielają się w swoje role w przestrzeni scenicznej, którą tworzy się dzięki oświetleniu, scenografii (dekoracji) i rekwizytom. Rekwizytami scenicznymi są zazwyczaj drobne przedmioty wykorzystywane przez aktorów, związana z akcją sztuki (np. telefon. książka, instrument. przedmioty codziennego użytku).Początki teatru i dramatu mają swoje miejsce w starożytnym teatrze greckim – osiągnięcia wypracowane w VIII wieku p.n.e. mają duże znaczenie dla współczesnego teatru m.i.n. zasada trzech jedności (czasu, miejsca i przestrzeni).
Rodzaje widowisk teatralnych
- przedstawienie dramatyczne
- opera (sceniczne dzieło instrumentalno-wokalne)
- operetka (uproszczona wersja opery)
- balet (utwór taneczny z dużym naciskiem na choreografię)
- pantomima (przedstawienie oparte wyłącznie na geście i mimice)
Teatrologia
Naukę o teatrze nazywamy teatrologią – zadaniem teatrologa jest analiza scenariusza utworu dramatycznego oraz jego inscenizacji, czyli wszystkich działań związanych z opracowaniem danej sztuki (dobór aktorów, rekwizytów, scenografii, koordynacja charakteryzacji, ruchu scenicznego).
