Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego - skład, cechy, historia

13 grudnia 1981 roku komunistyczne władze w Polsce wprowadziły na terenie kraju Stan Wojenny. Była to rozpaczliwa próba utrzymania władzy PZPR nad krajem ogarniętym niepokojami, z coraz silniejszą opozycją polityczną w postaci "Solidarności". Decyzja była także przynajmniej pośrednio motywowana obawą o możliwość wkroczenia wojsk sowieckich na terytorium Polski.

Decyzja o wprowadzeniu Stanu Wojennego została podjęta przez grupę wojskowych z generałem Wojciechem Jaruzelskim na czele, stąd też nie powinno budzić zdziwienia, że to właśnie na wojsku zostały oparte struktury "kryzysowego" rządu. Stała się nim Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego - WRON. W skład WRON-u weszli wszyscy wyżsi dowódcy wojskowi, szefowie sztabów i kilka postaci o niższych stopniach, za to znane w społeczeństwie, m.in. astronauta Mirosław Hermaszewski. Główną rolę od początku odgrywało jednak trzech generałów - Wojciech Jaruzelski, Czesław Kiszczak i Florian Siwicki.

Powstanie WRON-u zawiesiło na jakiś czas działanie regularnych struktur władzy, stąd też niektórzy mówią wręcz o wprowadzeniu wojskowej dyktatury. Faktem jest, że pomiędzy 1981 a 1983 roku kluczową rolę w polityce kraju odgrywali wojskowi, którzy prowadzili tłumienie ruchów politycznych wrogich PZPR.

Działania WRON-u spotkały się z niezadowoleniem i mniej lub bardziej ukrytym oporem społeczeństwa. Przeciwko WRON-owi, nazywanego pogardliwie "wroną" i generałowi Jaruzelskiemu skomponowano wiele złośliwych pieśni, wierszy i dwuznacznych powiedzeń, trudnych do wyłapania nawet przez cenzurę. Po odzyskaniu niezależności przez Polskę w 1989 roku rozpoczęły się procesy osób odpowiedzialnych za powstanie WRON-u i popełnione w czasie jego rządów czyny. Głównymi zarzutami było użycie siły podczas tłumienia strajków po wprowadzeniu Stanu Wojennego, aresztowania i szykany członków "Solidarności" i uczestników wystąpień, jak również częste przypadki tajemniczych morderstw ważnych działaczy opozycyjnych, w większej części przeprowadzonych na zlecenie lub chociaż za wiedzą i przyzwoleniem władz.