Bitwa pod Termopilami była pierwszym starciem Persów i Greków w czasie najazdu perskiego w latach 480 – 479 p.n.e.. Greckie siły były bardzo małe w porównaniu do wojsk imperium perskiego, ale za to bardzo zdeterminowane, aby stanąć przeciwko ogromnej armii najeźdźcy.
Cała Starożytna Grecja mogła znaleźć się pod panowaniem perskim po inwazji ich wojsk, którymi dowodził król perski Kserkses (syn Dariusza I Wielkiego). Jeszcze przed rozpoczęciem działań wojennych, Tesalia przeszła na stronę wroga. Greckie polis (miasta – państwa), zapominając o wewnętrznych konfliktach, zjednoczyły się pod przewodnictwem Sparty. Reputacja spartańskiego polis była w ówczesnym okresie nieporównywalna z jakimkolwiek innym państwem greckim.
Bitwa pod Termopilami – Przebieg
Grecy zdecydowali się bronić przesmyku znajdującego się między górami środkowej Grecji a Morzem - Termopile. Przesmyk prowadził do Grecji od północy. Siły greckie składały się z zaledwie trzystu spartan pod dowództwem króla Leonidasa oraz około sześciu tysięcy żołnierzy z innych greckich polis. Mieli stanąć do walki z liczącą nawet do stu tysięcy mężczyzn, armii imperium perskiego.
Według legendy król Persów Kserkses, po przybyciu ze swoim wojskami, wysłał zwiadowcę, aby sprawdzić - stan oraz położenie zjednoczonych wojsk greckich. Wiadomość jaką otrzymał była dla niego zaskakującą, gdyż według zwiadowcy, przed wejściem do przesmyku znajdowało się zaledwie trzystu greków, którzy odbywali poranne ćwiczenia.
W końcu Persja rozpoczęła swój atak. Grecy bronili na zmianę przejścia zza bloku skalnego osłaniającego wejście do przesmyku. W wąskiej przestrzeni Persowie nie mogli wykorzystać swojej przewagi liczebnej – kolejne nadciągające ataki były odpierane za pomocą długich włóczni, którymi walczyli spartanie.
W ten sposób w czasie dwóch dni bitwy, Persowie nie byli w stanie pokonać znacznie mniejszej armii Greków. Sytuacja odmieniła się na rzecz persów po otrzymaniu informacji od zdrajcy greckiego.
Powyżej przełęczy pod Termopilami była inna droga znana tylko miejscowej ludności. Pozwoliła wojskom perskim przejść niezauważenie przez góry, i tym samym okrążyć Leonidasa z dwóch stron. Trzeciego dnia bitwy Grecy odkryli, że zostali zdradzeni. Leonidas zdecydował się walczyć do końca, wiedząc że jego ludzie nie mogą wygrać tej bitwy. Reszta kontyngentu została odesłana przez króla Sparty, a na miejscu pozostała jedynie jego straż przyboczna.
Ostatecznie zdradzone siły Leonidasa poległy. Porażka w bitwie pod Termopilami otworzyła drogę dla wojsk Kserksesa do centralnej Grecji.