Armia Polska w ZSRR - Armia Andersa - szlak bojowy, bitwy, historia

Po roku 1939 na terytorium ZSRR znalazły się miliony obywateli II Rzeczpospolitej, siłą zmuszonych do zostania obywatelami Związku Radzieckiego. Władze radzieckie już na samym początku swojej okupacji przeprowadziły szeroko zakrojoną akcję „oczyszczania” tych terenów z wrogo nastawionych do komunizmu ludzi. Jak dobrze wiadomo, wielu polskich oficerów i urzędników zostało potajemnie rozstrzelanych i pochowanych w masowych grobach Katynia i Charkowa. Inni, zarówno cywile, jak i jeńcy z roku 1939, zostali zamknięci w łagrach. Nadzieję na poprawę ich losu dał dopiero układ Sikorski – Majski z roku 1941.

Jednym z punktów umowy, która przywracała stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską i Związkiem Radzieckim było utworzenie na terytorium tego ostatniego polskiej armii. W jej skład prędko, oprócz żołnierzy, zaczęto przyjmować osoby cywilne, była to bowiem jedyna szansa na wydostanie ich z łagrów. Na czele armii postawiono generała Władysława Andersa.

Wojsko Andersa nie było jednak na rękę ZSRR, składało się bowiem głównie z przeciwników komunizmu. Z tego też względu ustalono potajemnie, że za cichym przyzwoleniem Sowietów Anders dokona aktu „niesubordynacji” i przejdzie do kontrolowanego przez Brytyjczyków Iranu. Istotnie, Armia Andersa przez Iran i Palestynę trafiła na Zachód. W późniejszym okresie Anders i jego wojsko walczyło we Włoszech. Jego siły zdobywały m.in. osławiony klasztor na Monte Cassino (1944) i wyzwalały Bolonię. Wojnę zakończyły we Włoszech.

Nie wszystkim Polakom udało się jednak opuścić łagry, wielu z nich nie zdążyło bądź nie zostało przyjętych do wojsk Andersa. Z tych to właśnie sił ZSRR rozpoczęło tworzenie nowych armii polskich, począwszy od 1. Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Już wkrótce utworzono 1. i 2. Armię Wojska Polskiego. Głównymi postaciami tego wojska byli Michał Rola – Żymierski, Karol Świerczewski,  Zygmunt  Berling.

Wojsko Polskie w ZSRR przeszło chrzest bojowy w krwawej bitwie pod Lenino, w roku 1943. Uczestniczyło w walkach na Kresach w roku 1944. Berlingowcy próbowali również na własną rękę pomagać powstańcom warszawskim, jednakże bezskutecznie. W roku 1945 Polacy wyzwalali resztę kraju, biorąc udział w walkach o Wał Pomorski, potem zaś, ostatecznie walczyli także w bitwie o Berlin.