Federacja Rosyjska (Rosja)
TERYTORIUM PAŃSTWA
Powierzchnia: 17 075,4 tys. km2 (największe państwo na świecie, ok. 25% tej powierzchni znajduje się w europejskiej części Rosji, co czyni ją również największym państwem europejskim – zajmuje ok. 40% powierzchni Europy). Jeśli uwzględnić terytorium Republiki Krymu razem z Sewastopolem (do marca 2014 roku terytorium Ukrainy, zgpdnie z prawem międzynarodowym dalej nim jest) włączonej 21 marca 2014 roku w skład Federacji Rosyjskiej powierrchnia Rosji wynosiłaby 17 102,5 tys. km2.
Do 1991 roku Federacja Rosyjska wchodziła w skład Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Dzisiejsze granice są więc dawnymi wewnętrznymi granicami w ramach ZSRR – granicami Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.
Dzisiejsza Rosja odwołuje się zarówno do imperialnych tradycji Związku Radzieckiego, jak i dawnej carskiej Rosji.
To właśnie carska Rosja, począwszy od końca XVI wieku rozpoczęła podbój i kolonizację Syberii, której skutkiem było opanowanie ziem aż po Ocean Spokojny i granice Chin (ostateczny przebieg tej granicy ustalono w połowie XIX wieku). Ekspansja prowadzona była też na zachodzie i południu, gdzie walki prowadzono ze Szwecją, Rzeczpospolitą, Osmańską Turcją, Persją i innymi mniejszymi państwami i ludami. Efekty widoczne do dnia dzisiejszego to m.in. podbój Kaukazu i stepów przedkaukaskich.
Efektem wygranej przez Związek Radziecki wojny z hitlerowskimi Niemcami i ich sojusznikami (1941-45) było przyłączenie do Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej północnej części dawnych Prus wschodnich – dzisiejszy Obwód Kaliningradzki, nadgranicznych obszarów Finlandii i Wysp Kurylskich oraz południowej części Sachalina należących wcześniej do Japonii.
LUDNOŚĆ
Liczba ludności (2011 r.): 141,8 mln mieszkańców (dziewiąte pod względem liczby ludności państwo na świecie, najludniejsze państwo Europy – ok. 77% ludności Rosji zamieszkuje w jej europejskiej części), ale w 1993 roku w Rosji żyło ponad 148,5 mln ludzi (w Rosji obserwujemy więc wyludnianie się); jeśli uznać legalność przyłączenia Krymu do Federacji Rosyjskiej, do powyższej liczby ludności Rosji należałoby doliczyć jeszcze 2,35 mln mieszkańców półwyspu;
Gęstość zaludnienia: 8,3 osoby/km2 (27 osób/km2 w europejskiej części Rosji, 2,5 osoby/km2 w azjatyckiej części Rosji);
Ujemny przyrost naturalny (2011 r.): -0,9‰ (w roku 2000 przyrost naturalny był jeszcze niższy i wynosił -6,5‰), efekt pogorszenia ię opieki zdrowotnej po upadku ZSRR i szerzenia się takich patologii, jak alkoholizm;
Społeczeństwo rosyjskie charakteryzuje się znaczną przewagą liczebną kobiet nad mężczyznami, na 100 mężczyzn przypada 116 kobiet (dawniej przewaga ta wynikała z dużych strat wojennych dotyczących przede wszystkim mężczyzn, obecnie z dużo krótszego życia mężczyzn niż kobiet – o 12 lat), struktura wiekowa ludności jest podobna jak w Polsce,
na 1000 nowo zawartych małżeństw ponad połowa się rozpada (w Polsce nieco ponad 1/4);
Grupy etniczne:
najliczniejsi w Rosji są Rosjanie (mówią językiem ze wschodniosłowiańskiej grupy językowej) – ok. 80% mieszkańców Rosji, zamieszkujący gł. w centralnych i południowych regionach europejskiej części Rosji oraz na południu Syberii i w miastach części azjatyckiej państwa;
następne pod względem liczebności narody (o liczbie członków > 1 mln) to: Tatarzy – 5,3 mln mówiących j. tatarskim (Tatarzy nadwołżańscy), Ukraińcy – 1,8 mln, Baszkirzy (spokrewnieni z Tatarami) - >1,65 mln, Czuwasze (lud turecki, sąsiedzi Tatarów, nawróceni na prawosławie) - >1,63, Czeczeni (zamieszkali na Kaukazie) - >1,35 mln Ormia