Euroregion jest jednostką terytorialną, będącą formą współpracy transgranicznej pomiędzy regionami państw europejskich (państw członkowskich Unii Europejskiej, państw kandydujących, bądź ich sąsiadów).
Euroregiony są tworzone przez przedstawicieli lokalnych i regionalnych władz samorządowych regionów przygranicznych.
Wśród głównych celów powoływania euroregionów można wymienić:
- zmiany charakteru granic oraz przezwyciężenia krępujących uregulowań prawnych związanych z ograniczonym przepływem osób i towarów przez granice (miało to duże znaczenie przed otwarciem granic europejskich krajów uczestniczących w układzie z Schengen, obecnie zaś w kontaktach z sąsiadami państw Unii Europejskiej),
- poprawa sytuacji warunków gospodarczej regionów granicznych (jako regiony peryferyjne w ramach państw zwykle słabiej się rozwijały, kooperacja z sąsiadami zza granicy zwiększa możliwości rozwoju),
- kluczowa rola we współpracy ponadgranicznej;
- ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania przestrzennego;
- usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i infrastrukturalnych
- budowa podstaw wzajemnego zaufania i współpracy między instytucjami europejskimi i społecznościami po obu stronach granicy.
Współpraca dotyczyć może sfery gospodarczej, kulturalnej i edukacyjnej (wspólne przedsięwzięcia kulturalne, wymiana szkolna itp.), rozwoju turystyki, ochrony środowiska itp.
Działalność transgraniczną i euroregionalną regulują konwencje Rady Europy i Unii Europejskiej, w tym zwłaszcza Europejska Konwencja Ramowa o Współpracy Transgranicznej między Wspólnotami i Władzami Terytorialnymi (Konwencja Madrycka z 1980 roku), Europejska Karta Samorządu Lokalnego oraz Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych.
Chronologicznie pierwszym przykładów takiej współpracy transgranicznej jest region EUREGIO na pograniczu Niemiec (pograniczne gminy landów Dolna Saksonia i Nadrenia Północna - Westfalia) i Niderlandów/Holandii, powstały w 1958 roku (a więc jeszcze przed Konwencją Madrycką).
W granicach Polski znajduje się 16 euroregionów:
- Euroregion Nysa, na pograniczu Polski, Niemiec i Czech, utworzony w 1991 roku,
- Euroregion Karpacki, na pogranicznych terenach Polski, Słowacji, Ukrainy, Węgier i Rumunii, utworzony w 1993 roku,
- Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr, w Polsce i Niemczech, utworzony w 1993 roku,
- Euroregion Pro Europa Viadrina (nazwa od łacińskiej nazwy Odry - Viadrina), w Polsce i Niemczech, utworzony w 1993 roku,
- Euroregion Tatry, w Polsce i na Słowacji, utworzony w 1994 roku,
- Euroregion Bug, w Polsce, na Ukrainie i Białorusi, utworzony w 1995 roku,
- Euroregion Pomerania, w Polsce, Niemczech i Szwecji, utworzony w 1995 roku,
- Euroregion Glacensis (nazwa od niemieckiej nazwy Kłodzka - Glatz), w Polsce i Czechach, utworzony w 1996 roku,
- Euroregion Niemen, w Polsce, na Litwie i Białorusi, utworzony w 1997 roku,
- Euroregion Pradziad (nazwa od szczytu w Jesionikach), w Polsce i Czechach, utworzony w 1997 roku,
- Euroregion Bałtyk, w Polsce, Rosji, Szwecji, Danii o na Litwie, utworzony w 1998 roku,
- Euroregion Śląsk Cieszyński, w Polsce i Czechach, utworzony w 1998 roku,
- Euroregion Silesia, w Polsce i Czechach, utworzony w 1998 roku,
- Euroregion Beskidy, w Polsce, Czechach i na Słowacji, utworzony w 2000,
- Euroregion Puszcza Białowieska, w Polsce i na Białorusi, utworzony w 2002 roku,
- Euroregion Łyna-Ława, w Polsce i Rosji, utworzony w 2003 roku.
Wśród wspólnych zadań realizowanych przez euroregiony, do których należą polskie gminy wymienić można:
- Collegium Polonicom w Słubicach w euroregionie Pro Europa Viadrina, wspólną placówkę naukowo-dydaktyczną Uniwersytetu Viadrina we Frankfurcie nad Odra i Uniwersytetu Adama Mickiewicza W Poznaniu,
- rewitalizację Kanału Augustowskiego (jego udostępnienia dla ruchu turystycznego na całej długości w Polsce i na Białorusi) w ramach euroregionu Niemen,
- działania zmierzające do poprawę jakości powietrza w regionie tzw. Czarnego Trójkąta na styku granic Polski, Niemiec i Republiki Czeskiej w ramach euroregionu Nysa i wiele innych.