1. są naturalnymi filtrami wodnymi (biofiltrami) – biorą udział w samooczyszczaniu zbiorników wodnych (wychwytują bakterie, pierwotniaki i detrytus), zmniejszają liczbę niektórych zanieczyszczeń;
2. są bioindykatorami – wskaźnikami czystości wód;
3. są pokarmem dla innych drobnych bezkręgowców np. ślimaków i strzykw;
4. sponginowe szkielety (np. szkielet gąbki greckiej, który jest miękki i elastyczny) są wykorzystywane do celów gospodarczych (np. do mycia naczyń) oraz higienicznych – jako przedmiot służący do kąpieli (obecnie zastępowane przez tworzywa sztuczne);
Grecki sklep z naturalnymi gąbkami/Nabokov (2008)/commons.wikimedia.org |
5. są wykorzystywane w optyce i jubilerstwie jako materiał szlifierski;
6. dawniej używane w lecznictwie (stosowane do tamowania krwi jako tampony oraz w leczeniu chorób tarczycy – wyciąg z gąbek zawiera dużo jodu) i kosmetyce (sproszkowane igły używano do wywoływania rumieńców); w średniowieczu używane były przez rycerzy, którzy wkładali je pod zbroje jako warstwę ochronną;
7. stanowią składnik raf;
8. różnokształtne szkielety gąbek są używana do celów dekoracyjnych (np. koszyczek Wenery);
Przegląd gąbek:
Podział gąbek najczęściej opera się na budowie ich szkieletu. Zgodnie z tym kryterium klasyfikacji wyróżniamy: gąbki wapienne, szkliste i pospolite.
Gąbki wapienne to niewielkie organizmy (do 10 cm) żyjące pojedynczo lub w koloniach na niewielkich głębokościach wód słonych. Maja najczęściej beczułkowaty kształt, a ich szkielet zbudowany jest z wapiennych igiełek. Przedstawicielem jest Sycon raphanus, który występuje w morzach tropikalnych.
Gąbki szkliste to gatunki żyjące na dużych głębokościach wód słonych (od 200-900m). Mają rozmaite kształty (m.in. wazonów, kielichów), a ich szkielety zbudowane są z krzemionkowych igiełek. Gąbki te często wykorzystywane jako ozdoby np. Euplectella nazywana koszyczkiem Wenery, która posiada piękny ażurowy szkielet osiągający do 60 cm wysokości.
Gąbki pospolite to gatunki żyjące w wodach słodkich i słonych, które najczęściej tworzą kolonie. Mają rozmaite kształty i często jaskrawe ubarwienie. Ich szkielety zbudowane są z krzemionkowych igiełek (które mogą zanikać) i włókien sponginowych Przedstawicielami są m.in.: żyjący w naszych wodach słodkich nadecznik stawowy (Spongilla lacustris) oraz występująca w Morzu Śródziemnym gąbka grecka (Euspongia officinalis).