Przywry są małymi (2-50 mm) pasożytniczymi płazińcami a płaskim, nieczłonowanym ciele liściastego kształtu. Żyją we wnętrzu (przywry wnętrzniaki) lub na powierzchni (przywry zewnętrzniaki) ciała kręgowców wodnych i lądowych.
Budowa przywr:
Przywry posiadają aparat czepny, który zbudowany jest z dwóch przyssawek: przedniej, która otacza otwór gębowy i brzusznej. Ich ciało pokrywa jednowarstwowym nabłonek syncytialny, pod którym znajdują się pojedyncze włókna mięśniowe.
Układ oddechowy nie występuje – wymiana gazowa odbywa się przez powierzchnie ciała. Energia dostarcza jest w czasie oddychania beztlenowego.
Układ krwionośny nie występuje – za transport substancji odpowiada płyn międzykomórkowy.
Układu pokarmowy składa się z otworu gębowego, gardzieli i ślepo zakończonego dwugałęziastego jelita (brak otworu odbytowego), Wchłanianie pokarmu odbywa się także przez powłoki ciała.
Układ wydalniczy typu protonefrydialnego zbudowany jest podobnie jak u wirków (zakończone komórkami płomykowymi kanaliki wydalnicze zebrane są w główne kanały, które uchodzą na zewnątrz tylko jednym otworem wydalniczym znajdującym się w tyle ciała).
Układ nerwowy tworzą dwa zwoje nerwowe (położone w przedniej ciała), od których odchodzą parzyste pnie nerwowe (biegnące w brzusznej części ciała) połączone spoidłami poprzecznymi. Larwy posiadają dobrze rozwinięte narządy zmysłów (np. fotoreceptory, które ułatwiają im wyszukanie żywiciela), postacie dorosłe posiadają tylko receptory dotyku i zmysłu chemicznego.
Prawie wszystkie przywry są obupłciowe (zawierają zarówno męskie jak i żeńskie narządy rozrodcze). Jedynie przywry krwi są rozdzielnopłciowe, a nawet występuje u nich wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. Samce są krótsze (1-1,5 cm) lecz szersze, mają bruzdę, do której wnika dłuższa samica (2cm).
Wszystkie przywry przechodzą złożony rozwój, w którym występują liczne stadia larwalne. W ich cyklu dochodzi do zmiany żywiciela, przy czym żywicielem pośrednim jest najczęściej ślimak. Wśród przywr najpospolitszymi gatunkami są motylica (Fasciola hepatica) i motyliczka wątrobowa (Dicrocoelium dendriticum) oraz przywra krwi (Schistosoma haematobium). Dwie pierwsze pasożytują w przewodach żółciowych wątroby roślinożerców (krów, kóz, owiec, koni, królików, świń), które są ich żywicielami ostatecznymi. Motylica i motyliczka powodują uszkodzenia wątroby, ich zarażeniu towarzyszą objawy takiej jak : nudności, wymioty, biegunka czy utarta apetytu (więcej o motylicy wątrobowej TUTAJ).
 |
|
Motyliczka wątrobowa (Dicrocoelium dendriticum) |
Dorosłe przywry krwi żyją w naczyniach krwionośnych jamy brzusznej człowieka, szczególnie licznie pasożytują we krwi mieszkańców strefy tropikalnej Afryki, Azji i Ameryki. Do zarażania przywrą krwi dochodzi najczęściej w wyniku nie przestrzegania przepisów sanitarnych (kontaktu z zainfekowaną wodą). Żywicielami są często ludzie pracujący na polach ryżowych, w których skórę wwiercają się larwy tego pasożyta. Przywry krwi powodują chorobę zwaną schistosomatozą, która objawia się zaburzeniami w układzie krążenia, krwiomoczem i innymi powikłaniami (np. marskością wątroby). Profilaktyka w przypadku tej choroby polega na kontroli zbiorników wodnych (służących do picia, kąpieli i celów gospodarczych), osuszaniu terenów będących siedliskiem ślimaków oraz stosowaniu środków ślimakobójczych.
 |
|
Przywra krwi (Schistosoma haematobium) |