Motylica wątrobowa (Fasciola hepatica) jest bezwzględnym pasożytem będącym przedstawicielem przywr. Rozwój motylicy jest bardzo skomplikowanym cyklem, w którym występuje wiele pokoleń larw. Żywicielem pośrednim motylicy są ślimaki wodne (najważniejszy z nich to błotniarka moczarowa). Postać dorosła pasożytuje w wątrobie zwierząt roślinożernych (bydło, kozy, owce, króliki), które są żywicielami ostatecznymi. Również człowiek może stać się żywicielem motylicy. Do zarażenia dochodzi w wyniku wypicia zainfekowanej wody lub spożycia roślin na których znajdują się cysty tej przywry, Motylica wywołuje chorobę zwana fasciolozą, która w Polsce występuje sporadycznie. W pierwszym stadium objawami klinicznymi inwazji tym pasożytem u człowieka są: utarta apetytu, nudności, wymioty, biegunka. W przypadku długotrwałego przebiegu choroby może dojść do obrzęków twarzy i tułowia, w skrajnych przypadkach do marskości wątroby lub żółtaczki. Aby zapobiec zarażeniu należy przestrzegać zakazu picia wody z zainfekowanych zbiorników oraz nie brać do ust roślin rosnących w pobliżu stawów (na których mogą znajdować się cysty). Zarażenie motylicą zwierząt powoduje duże straty w hodowli bydła i owiec.
 |
| Motylica wątrobowa (Fasciola hepatica)/Flukeman (05.06.2005)/ commons.wikimedia.org |
Cykl rozwojowy motylicy:
U dorosłej motylicy, która żyje w wątrobie żywiciela ostatecznego np. bydła, dochodzi do zapłodnienia krzyżowego. Zapłodnione jaja wraz z żółcią przedostają się do jelita, skąd wraz z kałem są usuwane na zewnątrz organizmu.
 |
| Jajo motylicy wątrobowej (centralnie położone) |
Aby doszło do dalszego rozwoju jaja muszą dostać się do wody, w której przebywa żywiciel pośredni – błotniarka moczarowa. W wodzie z jaj wylega się pierwsze pokolenie larwalne – orzęsione, swobodnie pływające miracidium zwane dziwadełkiem, które ma złożoną budowę (dobrze rozwinięty układ nerwowy, dwie plamki oczne i gruczoły penetracyjne ułatwiające przedostanie się do wnętrza żywiciela). Larwa ta aktywnie wnika do ciała ślimaka wodnego, w którym rozmnaża się i przechodzi szereg przeobrażeń. We wnętrzu błotniarki miracidium przekształca się w sporocystę mającą postać worka zawierającego liczne komórki zarodkowe, z których rozwiną się larwy następnego typu, czyli redie (lub jeszcze raz sporocysty, które dają początek rediom). Redie mają układ pokarmowy i podobnie jak sporocysty zawierają komórki zarodkowe dające początek kolejnym rediom lub następnym postacią larwalnym – cerkarią. Larwy te charakteryzują się budowę zbliżoną do postaci dorosłych. Cerkarie aktywnie opuszczają ciało ślimaka i wydostają się do wody, w której pływają przez jakiś czas.
Gdy w ciągu doby nie zostaną zjedzone przez żywiciela ostatecznego wówczas otaczają się osłonką (cystą) tworząc postać zwaną metacerkarią, która osiadają na roślinach wodnych. W przewodzie pokarmowym roślinożercy (żywiciela ostatecznego), z strawionej cysty uwalnia się młode motylice, które przebijają ściany jelita i wraz z krwią żyłą wrotną dostają się do wątroby, gdzie dorastają i dojrzewają (na ogół po 3-4 miesiącach).