Ideologia – definicja
Słowo „ideologia” pochodzi z języka greckiego: idéa – wyobrażenie; lógos – słowo, nauka.
Ideologia to zbiór wartości, przekonań, idei i poglądów opisujących i oceniających rzeczywistość. Często jest podstawą działań politycznych. To wizja świata istniejącego i projekcje przyszłości. Ideologia to również zbiór zasad postępowania ruchów społecznych, partii politycznych. Ideologia z reguły stanowi rozwinięcie myśli politycznej.
Na ideologię składają się koncepcje filozoficzne, ekonomiczne, prawne, etyczne, religijne, artystyczne.
Termin został wprowadzony w 1796 roku przez A. Destutt de Tracy.
Cechy ideologii
Wśród najważniejszych cech ideologii moglibyśmy wskazać następujące:
- porusza tematy: jednostki i jej roli w społeczeństwie, funkcjonowania instytucji, zmian obowiązującego porządku, wolności, sprawiedliwości,
- to uporządkowany obraz świata istniejącego,
- to jasna wizja przyszłości,
- składa się z sądów prawdziwych,
- upiększa zakładany cel,
- najczęściej uzasadnia całokształt działań politycznych i określa cele, które mają zakończyć pewien etap działań np. zdobycie władzy.
Ideologia – przykłady
Przykładem może być ideologia komunistyczna (Marks, Lenin), która zakładała walkę o władzę na polach: militarnym, ekonomicznym, ale także na polu świadomości społecznej, obejmując filozofię, kulturę, sztukę, religię, moralność. Społeczeństwo zaś dzieliła na klasy, warstwy społeczne. Ideologia komunistyczna miała wyzwolić społeczeństwo z alienacji a kraj doprowadzić do rozkwitu w różnych sferach (m.in. politycznej i ekonomicznej).