Niedziela Wielkanocna (Wielkanoc), w kalendarzu liturgicznym występująca także pod nazwą Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego, jest najstarszym i najważniejszym świętem w religii chrześcijańskiej, na co wskazują słowa św. Pawła: Jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna także wasza wiara (1 Kor 15,14).
Już od II w. uroczystość Wielkanocy była wyznaczana na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca. Sprecyzował to sobór nicejski w 325 roku, dodając, że za pełnię wiosenną uważa się tę, która wypada po zrównaniu dnia z nocą, czyli po 21 marca. Dlatego w kalendarzu gregoriańskim Niedziela Zmartwychwstania przypada między 22 marca a 25 kwietnia. Należy jednak pamiętać, że Kościół prawosławny posługuje się kalendarzem juliańskim, stąd data uroczystości będzie inna niż na Zachodzie.
Ponadto data Wielkanocy wpływa na datę obchodów większości świąt ruchomych w roku liturgicznym, np. Środy Popielcowej, Wniebowstąpienia Pańskiego, Zesłania Ducha Świętego, Bożego Ciała i innych.
Niedziela Wielkanocna stanowi według kalendarza liturgicznego ostatni dzień Triduum Paschalnego. Wynika to z faktu, że Kościół przejął żydowską rachubę czasu i obchód niedzieli oraz uroczystości rozpoczyna się wieczorem dnia poprzedniego. Nie ma zatem pokrycia z rokiem kalendarzowym. Tym samym do obchodów Zmartwychwstania Pańskiego zaliczana jest już Wigilia Paschalna, mająca miejsce w sobotę wieczorem. Wówczas też zaczyna obowiązywać biały kolor szat liturgicznych, przyporządkowany dla całego okresu wielkanocnego.
W niedzielę rano (o świcie) obchody Zmartwychwstania rozpoczynają się uroczystą procesją z Najświętszym Sakramentem wyniesionym z grobu Pana Jezusa.
Najpierw kapłan podnosi ustawiony przy Grobie Pańskim krzyż ozdobiony czerwoną stułą. Jest to znak Jezusa Kapłana, który złożył siebie na ofiarę za wszystkich ludzi. Następnie celebrans trzykrotnym śpiewem oznajmia: Zmartwychwstał z grobu Pan, alleluja. Lud za każdym razem odpowiada: Który zawisł na drzewie krzyża, alleluja.
Podczas procesji kapłan niesie przed sobą monstrancję z Hostii, natomiast ministranci trzymają krzyż, figurę Jezusa Zmartwychwstałego oraz zapalony paschał. Wszyscy śpiewają pochodzącą z XVII w. pieśń Wesoły nam dzień dziś nastał. Tradycyjnie procesja powinna okrążyć kościół trzykrotnie. Kończy się odśpiewaniem hymn Ciebie, Boga, wysławiamy.
Po procesji wierni powracają do kościoła na tzw. Mszę św. rezurekcyjną (łac. resurrectio oznacza „zmartwychwstanie”). Czytania w trakcie Liturgii Słowa przedstawiają świadectwo św. Piotra o zmartwychwstaniu Chrystusa (Dz 10, 34; 37-43), wezwanie do wierności „temu, co w górze” (Kol 3, 1-4) oraz relację o przybyciu kobiet i Apostołów do pustego grobu (J 20, 1-9). Dalej Msza święta przebiega według stałego porządku.
Od Niedzieli Zmartwychwstania do Uroczystości Wniebowstąpienia w kościele wystawiana jest figura Chrystusa z chorągwią w ręku – jest to symbol Jego zwycięstwa. Obok figury na ołtarzu stawia się również krzyż z czerwoną stułą, czyli znak Chrystusa Kapłana. Innymi symbolami Zmartwychwstałego Jezusa są baranek wielkanocny (Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata – J 1,29) oraz paschał, zapalany w czasie liturgii Mszy św. przez cały okres Wielkanocy (Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia – J,8).
W Polsce tradycyjnie po Mszy św.. rodziny wracają do swoich domów, aby zasiąść wspólnie do stołu i spożyć tzw. śniadanie wielkanocne, czyli to, co zostało dzień wcześniej poświęcone. Temu zwyczajowi towarzyszy także składanie życzeń i dzielenie się święconką.
Od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego przez 8 kolejnych dni trwa oktawa uroczystości Zmartwychwstania. Oznacza to, że w tym czasie bez przerwy w liturgii powtarza się tę samą prawdę, że Chrystus Zmartwychwstał. Ostatnim dniem oktawy jest II Niedziela Wielkanocna, czyli święto Miłosierdzia Bożego. Dni oktawy mają rangę uroczystości Pańskich.
W Polsce Niedziela Zmartwychwstania i następujący po niej poniedziałek (tzw. Poniedziałek wielkanocny) są dniami wolnymi od pracy.