Ten obcy - streszczenie

1. Obcy się zjawia

W dżdżysty poranek Marian i Julek wybierają się na spotkanie z koleżanką. Chłopcy chcą przekazać Pestce ważną wiadomość – na wyspie (wyspa to mały skrawek ziemi pośrodku rzeki Młynówka, przepływającej w pobliżu wsi Olszyny) pojawił się „obcy”. Pestka obiecuje chłopcom, że po południu wybierze się z Ulą na wyspę i sprawdzi, czy faktycznie ktoś na niej jest. Ula jest córką miejscowego doktora. Przyjechała do Olszyn na wakacje, ale nie czuje się szczęśliwa. Pan Zalewski rozstał się z matką Uli kilka lat temu (na przyjazd namówiły ją ciotki), pomimo upływu czasu dziewczyna nie potrafi wybaczyć ojcu. Podczas spotkania z Pestką Ula bezskutecznie próbuje opowiedzieć o dręczącym ją bólu (brak porozumienia z ojcem). Gdy deszcz ustaje, przyjaciółki ruszają na wyspę. Po drodze dołącza do nich Dunaj – pies, którego Ula próbuje oswoić. Po przybyciu na miejsce przerażone dziewczęta zauważają, że na wyspie ktoś zamieszkał.

2. We dwoje

Ula i Pestka przyglądają się śpiącemu chłopcu, zastanawiając się skąd włóczęga pochodzi. Pestka postanawia sprowadzić pomoc, wystraszona Ula musi zostać i pilnować „obcego”. Dziewczyna boi się rozmawiać z przybyszem, zauważa, że chłopiec jest brudny, obdarty i ma skaleczoną stopę. Po pewnym czasie wędrowiec budzi się, jest zaskoczony obecnością Uli. Dziewczyna proponuje pomoc, rozpala ognisko i gotuje wodę z miętą, którą chory chętnie wypija. W tym czasie na wyspę przybywa „odsiecz” – Pestka, Marian i Julek.

3. Odrzucona pomoc

Chłopcy z ciekawością wypytują przybysza, ale ten udziela krótkich, zdawkowych odpowiedzi. Mówi, że pochodzi z daleka i podróżuje autostopem. Opowieści „obcego” imponują Julkowi, który koniecznie chce zatrzymać nowego gościa na wyspie. Rana na stopie krwawi, więc grupa proponuje pomoc – wizytę u doktora Zalewskiego. Przybysz z oporem zgadza się. Na prośbę Uli pan Zalewski przyjmuje Zenka. Doktor opatruje ranę i oferuje pomoc w odwiezieniu do najbliższego szpitala. Chory w milczeniu opuszcza gabinet i – wykorzystując nieuwagę Uli – samotnie wyrusza w dalszą podróż. Dziewczyna nie może uwierzyć, że Zenek uciekł.

4. Rana krwawi

Następnego dnia Julek zostaje niespodziewanie obudzony przez gwiżdżącego Zenka. Chłopiec czeka na niego przy sąsiednim stawie. Tłumaczy, że uciekł, bo nie chciał jechać do szpitala. Prosi Julka o kupno chleba i informację o tym, jak dojechać do Strykowa. Marian z Julkiem postanawiają odprowadzić Zenka, ale krwawienie stopy wymusza postój. Chłopiec tłumaczy, że wyruszył w podróż by odnaleźć wujka. Antoni Janica (wujek Zenka) jest budowniczym, ostatnio pracował przy budowie mostu w Tymianowicach, ale ekipa prawdopodobnie przeniosła się do Strykowa. Marianowi imponuje determinacja, z jaką Zenek szuka krewnego. Kuzyni wpadają na pomysł pozostawienia chorego pod opieką dziewcząt. Chcą wybrać się na wycieczkę rowerową do Strykowa i samodzielnie poszukać pana Janicy.

5. Radość i cień

Okazuje się, ze chłopcy mogą wyruszyć dopiero za dwa dni (sąsiad nie może pożyczyć roweru). Grupa przenosi Zenka z powrotem na wyspę i organizuje swemu gościowi prowizoryczne mieszkanie: chłopcy budują szałas, dziewczęta rozpalają ognisko. Pomimo ich starań, Zenek jest wyraźnie zmartwiony i zniecierpliwiony. Następnego dnia cała drużyna przynosi na wyspę prowiant: herbatę, cukier, kartofle. Ula dostrzega pozytywną zmianę w zachowaniu Zenka. Ku zdumieniu wszystkich, chłopiec poucza nieśmiałą dziewczynę, w jaki sposób ma oswoić Dunaja. Tłumaczy, że zwierzę mogło być wcześniej bite przez właściciela. Po wielu staraniach pies podchodzi i je z ręki Uli. Cała grupa spędza przyjemny wieczór przy ognisku.  

6. Wyprawa na rowerach

Rankiem Marian i Julek przygotowują się do wyprawy rowerowej. Okazuje się jednak, że mały Edzio nie chce oddać swojego roweru Julkowi. Zdesperowany chłopiec pożycza od Pestki zegarek i oddaje go koledze pod zastaw. Kuzyni wyruszają razem do Strykowa. Tymczasem dziewczęta przynoszą na wyspę kolejne zapasy jedzenia (żadne z rodziców nie wie o nowym koledze ich dzieci). Podczas rozmowy z Zenkiem dowiadują się, że jego matka nie żyje. Chłopiec opowiada za to z chęcią o wujku, który był w Indiach. Do tej pory przechowuje przy sobie podarowany przez niego kompas. Po południu na wyspę powracają chłopcy, niestety nie mają dobrych wiadomości. Okazuje się, że w Strykowie nikt nie buduje mostu, a ekipa przeniosła się w inne miejsce już dawno temu. Zenek jest zdruzgotany. Ula jako jedyna z grupy zauważa, że chłopiec ukradkiem płacze.

7. Napaść

Wszyscy czują się bezradni wobec informacji zdobytych przez Julka i Mariana. Zenek nadal pozostaje na wyspie, korzystając z prowiantu przyniesionego przez nowych znajomych. Zdobywanie pożywienia przychodzi bohaterom z coraz większym trudem. Ula, nie chcąc korzystać z pomocy ojca, kupuje jedzenie z własnych oszczędności. Pestka udaje głodną, pomimo coraz większego zdziwienia matki, która zaczyna coś podejrzewać. Podczas kolejnej wyprawy na wyspę Ula jest świadkiem strasznej sceny. Obserwuje dwójkę chłopców (Wiktora i Władka) rzucających kamieniami w Dunaja. Prześladowcy nie zwracają uwagi na jej krzyki, ale w końcu powstrzymuje ich Zenek. Rozpoczyna się nierówna szarpanina do której dołączają Marian i Julek. Oprawcy psa zbierają zasłużone cięgi i uciekają, poprzysięgając zemstę. Ula płacze nad rannym zwierzę, które ledwo uszło z życiem. Dunaj zostaje zaniesiony do szałasu i napojony wodą, ale potem ucieka.

8. Zaskoczeni

Następnego dnia przyjaciele zastają wyspę pustą. Postanawiają wybrać się na spacer szosą w kierunku Łętowa. Julek opowiada o niedawnej rozmowie z Wiktorem, który sugerował mu, że Zenek jest ścigany przez milicję. Wszyscy są oburzeni taką uwagą i uważają ją za wymysł Wiktora. Tymczasem podczas spaceru następuje niespodziewane spotkanie. Z przydrożnego sadu wychodzi Zenek beztrosko objadając się jabłkami. Jest jasne, że chłopiec je ukradł. Zaskoczony nie tylko nie wypiera się swojego czynu, ale i zarzuca kolegom tchórzostwo. Ula i Marian są wzburzeni, ale Pestka wraz z Julkiem śmiało wchodzą w sad. Po zaspokojeniu głodu cała grupa wybiera się do sklepu po oranżadę. Przed sklepem bohaterowie są świadkami niezwykłego wyczynu Zenka. Chłopiec zatrzymuje wóz ciągnięty przez spłoszonego konia i ratuje siedzące na nim dziecko. Zgromadzeni pod sklepem ludzie wychwalają odwagę Zenka, ale ten unika rozgłosu. W drodze powrotnej po raz kolejny namawia kolegów do kradzieży. Z grupy wyłamuje się tylko Ula.

9. Sąd

Następnego dnia wszyscy jak zwykle udają się na wyspę. Marian dołącza do znajomych nieco później. Przybity i zawstydzony oskarża Zenka o kradzież pieniędzy pewnej przekupki (dowiedział się o tym na targu w Łętowie). Rysopis złodzieja o którym opowiadała kobieta pasuje do Zenka. Chłopiec nie reaguje na kolejne pytania, wybucha śmiechem i odchodzi. Wieczorem Zenek spotyka się z Ulą, tłumacząc jej, że kradł, ponieważ był głodny. Sugeruje, że uciekł z domu z powodu ojca i opowiada o planach podróży autostopem do Warszawy. Dziewczyna zdaje sobie sprawę, że obdarza przybysza coraz silniejszym uczuciem.  

10. Okoliczności łagodzące

Rankiem Julek spotyka się z Ulą. Dziewczyna opowiada mu o swojej ostatniej rozmowie z Zenkiem. Cała grupa zbiera się, by na nowo przedyskutować sprawę kradzieży. Ula tłumaczy Zenka, opowiadając o jego ojcu, braku pieniędzy i głodzie. Ostatni argument daje przyjaciołom do myślenia. Wszyscy współczują Zenkowi, choć nie negują tego, że postąpił źle. Zastanawiają się nad tym, jak chłopiec poradzi sobie w Warszawie.

11. Wróć!

Marian, powodowany wyrzutami sumienia postanawia zawrócić Zenka z drogi. Wsiada do autobusu na Bielice i planuje wyjść wędrowcowi naprzeciw. W tym czasie Ula z Pestką zastanawiają się, za co wyżywić Zenka. Obydwie wiedzą, że brakuje im pieniędzy. Ula chciałaby też w pierwszej kolejności zwrócić 50 złotych, skradzionych przez Zenka przekupce. Wieczorem prosi ojca o pożyczkę, ale rezygnuje, gdy ten zaczyna wypytywać o szczegóły. Fiaskiem kończy się też wyprawa Mariana. Chłopcu nie udało się przekonać Zenka do powrotu.

12. Tylko to mogę dla niego zrobić

Przyjaciele przestają chodzić na wyspę. W miarę upływu czasu, każdy zaczyna zajmować się własnymi sprawami. Pewnego dnia Pestka odkrywa, że Ula pracuje, zbierając porzeczki w ogrodzie pana Józiaka. Dziewczyna przyznaje, że zarobione w ten sposób pieniądze przeznaczy na spłacenie długu Zenka. Po uskładaniu całej sumy, Ula prosi Mariana, by oddał dług przekupce. Kilka dni później Julek wybiera się z dziadkiem na jarmark w Strzemienicach. Niespodziewanie spotyka tam Zenka i powiada mu o długu spłaconym przez Ulę.

13. Niebezpieczeństwo

Podczas żniw Marian z Julkiem postanawiają odwiedzić zapomnianą ostatnio wyspę. Ku swemu zdumieniu zauważają, że Zenek powrócił. Chłopak wyznał, że pracuje przy żniwach u jednego gospodarza i zamieszka na wyspie przez jakiś czas. Julek jest wniebowzięty i obiecuje pomoc. Pewnego dnia chłopiec podsłuchuje rozmowę Wiktora i Władka. Prześladowcy Dunaja chcą donieść na Zenka miejscowemu milicjantowi. Kowalski może zatrzymać go za włóczęgę i kradzież. Julek, zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa, informuje całą grupę o podsłuchanej rozmowie. Wszyscy są zgodni co do tego, że potrzebna jest pomoc któregoś z dorosłych. Pestka opowiada o wszystkim matce, a ta decyduje się na powiadomienie doktora Zalewskiego.

14. Gość

Ula wychodzi na spotkanie powracającego z pracy Zenka. Radość tłumi niespodziewane przybycie pana Zalewskiego. Doktor prosi Zenka o rozmowę, wyjaśnia, że chce mu pomóc i sugeruje, by chłopiec zamieszkał w jego domu. Wieczorem w domu Zalewskich pojawia się milicjant. Doktor wyjaśnia mu sprawę chłopca i prosi o znalezienie jego wujka. Kowalski obiecuje pomoc. Zenek wreszcie może czuć się bezpieczny.

15. Spal ten list

Ula nocuje w domu pani Cydzikowej. Rankiem odbywa z ojcem szczerą rozmowę. Zalewski opowiada córce o tym, jak chciał się z nią skontaktować po rozstaniu z żoną. Spotkanie udaremniły ciotki, twierdząc, że dziewczynka nie jest jeszcze do tego gotowa. Ula wybacza ojcu i dziękuje za pomoc okazaną Zenkowi. Ku jej radości, do domu powraca także Dunaj. Pies daje się głaskać i nie ucieka. Po południu ojciec oznajmia, że odnalazł wujka Zenka. Janica obiecał zaopiekować się siostrzeńcem. Następnego dnia Ula znajduje na swym stole list od Zenka. Chłopiec opisuje trudną sytuację w domu (ojciec był alkoholikiem), dziękuje za okazane serce i w szczerych słowach wyznaje dziewczynie miłość. Wkrótce Zenek opuszcza dom doktora, obiecując Uli szybki powrót.