Polskie kino po 1945 r. (polska szkoła filmowa, kino moralnego niepokoju i in.)

Polskie kino po wojnie zadebiutowało dwoma wybitnymi filmami. Były to bowiem „Zakazane piosenki” (1947) w reżyserii Leonarda Buczkowskiego i „Ostatni etap”(1947) Wandy Jakubowskiej. Oba filmy poruszały tematykę wojenną i zostały wyprodukowane jeszcze przed oficjalnym przyjęciem doktryny socrealizmu w sztuce. Etap socrealistyczny w kinie reprezentowały dzieła w większości będące ekranizacjami prozy socrealistycznej. Jerzy Kawalerowicz sfilmował na przykład „Pamiątkę z Celulozy” Igora Newerlego.

Oczywiście bardzo istotną rolę propagandową odgrywała również Polska Kronika Filmowa wyświetlana przed każdym seansem kinowym. Relacjonowano w niej sukcesy władzy: odbudowę kraju, walkę z analfabetyzmem czy budowę Nowej Huty.

Po 1956 roku narodziła się natomiast „polska szkoła filmowa”, reprezentowana głównie przez Jerzego Kawalerowicza, Andrzeja Wajdę Andrzeja Munka, Wojciecha Jerzego Hasa, Tadeusza Konwickiego, Kazimierza Kutza czy Jerzego Zarzyckiego. Reżyserzy ci skupieni wokół Zespołu Filmowego KADR kręcili dzieła przeciwstawiające się poetyce socrealistycznej. Ich tematyka skupiała się wokół doświadczenia wojennego, zwłaszcza odkłamania historii żołnierzy Armii Krajowej i ich walki z okupantem. Najważniejszymi filmami były „Pokolenie”, „Kanał”, „Popiół i diament” (ze słynną sceną śmierci Zbigniewa Cybulskiego w roli Maćka Chełmickiego), „Krajobraz po bitwie”, „Wesele”, „Panny z Wilka” Andrzeja Wajdy oraz „Eroica” Andrzeja Munka.  

W latach 1976 - 1981 w polskim kinie ukształtował się z kolei nurt kina moralnego niepokoju. Za symboliczny początek tego kierunku uważa się premierę „Personelu” Krzysztofa Kieślowskiego. Jak sama nazwa wskazuje, kino to skupiało się na problematyce etycznej, pokazywano tu sytuację człowieka uwikłanego w konkretny czas i stosunki z władzą. Oprócz wymienionego już „Personelu” można tu zaliczyć również „Amatora” i „Przypadek” Kieślowskiego, „Wodzireja” Feliksa Falka, „Wahadełko” Filipa Bajona, „Kobietę samotną” Agnieszki Holland, „Człowieka z marmuru” i „Bez znieczulenia” Andrzeja Wajdy czy „Kontrakt” Krzysztofa Zanussiego.

Ważnymi filmami tego okresu, jak również lat 80. były także komedie Stanisława Barei („Brunet wieczorową porą”, „Poszukiwany, poszukiwana, „Miś”). Koniec lat 80. to znakomite kino Kieślowskiego: „Dekalog” (1987 – 1989).

Po 1989 roku w polskim kinie pojawiło się wiele nurtów, choć głównym stało się kino komercyjne. Z ważniejszych reżyserów kina ambitnego należy wymienić zaś Jana Jakuba Kolskiego, Marka Koterskiego, Wojciecha Smarzowskiego czy Krzysztofa Krauze.