„Germinal” - geneza
„Germinal” Emila Zoli został napisany w roku 1885. Dzieło to jest trzynastą częścią serii o rodzie Rougon-Macquartów, przez wielu czytelników uważaną za najlepszą.
Rok przed powstaniem powieści w zagłębiu węglowym Anzin wybuchł strajk, w którym udział wzięło ok. 12000 górników. Zola widział to zdarzenie na własne oczy, odwiedzając równocześnie okoliczne osady górnicze. Historia tego rodzaju dała mu doskonałą możliwość wplecenia w nią wątku socjalistycznego, mającego zarazem pokazać potencjał tej ideologii, jak i zagrożenia z niej płynące.
„Germinal” - czas i miejsce akcji
Akcja „Germinalu” toczy się w dziewiętnastowiecznej Francji (w czasach współczesnych autorowi). Jej areną jest leżące na północy kraju miasteczko Montsou oraz znajdujące się w jego okolicy kopalnie (głownie Le Voreux).
„Germinal” - bohaterowie
Stefan Lantier – dwudziestopięcioletni potomek rodziny Rougon-Macquart, maszynista, który stracił pracę za pobicie szefa. To przystojny i silny (chociaż drobnej budowy) mężczyzna o czarnych włosach. Do Montsou sprowadza go pragnienie podjęcia jakiejkolwiek pracy, gdyż od dłuższego czasu błąka się i cierpi głód.
Kiedy spostrzega niesamowicie trudne warunki życia górników, postanawia stanąć wraz z nimi do walki o lepsze jutro. Szybko zyskuje sobie popularność wśród współpracowników, głosi konieczność założenia kasy zapomogowej, doradza im też w sprawach prawnych. Wkrótce traci jednak kontrolę nad rewolucją (ludzie uważali go za przywódcę), a sam po alkoholu (którego nienawidzi ze względu na biografię matki) staje się człowiekiem okrutnym (upokarzanie Chavala).
Ideały Lantiera obracają się wniwecz. Strajk ostatecznie kończy się klęską, a górnicy muszą pogodzić się z kolejną obniżką pensji. Mężczyzna nie sprawdził się jako przywódca, nie zapanował nad tłumem. Po skończonej hospitalizacji (jako jedyny przeżył tąpnięcie w kopalni) postanawia jednakudać się do Paryża, gdzie w towarzystwie Plucharta miał pracować nad kolejną rewolucją.
Pan Maheu – liczący czterdzieści dwa lata górnik, ojciec siedmiorga dzieci. Postać powszechnie szanowana przez współpracowników ze względu na swój twardy charakter, pracowitość oraz wielką ofiarność. Początkowo starał się tonować zapędy rewolucyjne, później podążył za większością robotników, stając się jedną z najważniejszych postaci całego strajku. Zginął podczas starcia z żołnierzami.
Pani Maheu – trzydziestodziewięcioletnia kobieta, matka siedmiorga dzieci. Bohaterka była niezwykle zmęczona życiem w nędzy. Dla dobra swojej rodziny nie wahała się żebrać i prosić o kolejne kredyty.
Bonnemorte Maheu – koniarz, 58-letni mężczyzna, który pracę w kopalni rozpoczął, mając ledwie osiem lat. Cierpi na pylicę, co objawia się spluwaniem czarną śliną. Jego „imię” pochodzi od francuskiego słowa „truposz”, gdyż 3 razy przeżył zawalenie stropu. To właśnie on udusił Cecylię Gregoire. Pierwszy raz omal nie uczynił tego w noc śmierci kupca Maigrata, a ostatecznie zabił ją, gdy akcjonariusze przyszli rozdawać jałmużnę w osadzie górniczej. Za popełnioną zbornie nie spotkała go kara – odebrano mu jedynie rentę (wszystko zrzucono na jego szaleństwo).
Katarzyna Maheu – piętnastoletnia córka państwa Maheu, partnerka Chavala. Była to rudowłosa dziewczyna, która do pracy w kopalni ubierała się po męsku. Bardzo dużo czasu poświęcała obowiązkom domowym, często sprzątając i przygotowując posiłki. To dzięki niej Stefanowi udało się przetrwać trudne początki (częstowała go jedzeniem i wspierała). Przez długi czas żyła z Chavalem. Mężczyzna nierzadko bił ją i upokarzał, lecz ona pozostawała mu wierna. Tak naprawdę kochała Stefana, co wyznała mu, gdy byli uwięzieni w kopalni. Katarzyna nie doczekała uwolnienia – zmarła z głodu i wycieńczenia.
Chaval – dwudziestopięcioletni górnik, mężczyzna silny i kościsty. Chaval bardzo chce odgrywać znaczącą rolę w strajku. Zapowiada nawet, że sparaliżuje działalność kopalni Jean-Bart. Kiedy jej właściciel oferuje mu posadę sztygara, odstępuje od tego pomysłu i schodzi wydobywać węgiel. Później zostaje napiętnowany przez strajkujących, za co mści się wzywając żandarmerię. Nie darzy Stefana sympatią (chociaż imponuje mu jego pozycja). Chcąc go upokorzyć, w czasie uwięzienia w kopalni proponuje Katarzynie stosunek seksualny na oczach rywala. Gdy kobieta odmawia, staje się agresywny. Ginie zamordowany przez Lantiera.
Hannebau – dyrektor kopalni zdradzany przez żonę z własnym siostrzeńcem. Negatywnie odnosi się do strajkujących i nie potrafi, a zarazem nie chce, wypracować z nimi porozumienia. Chociaż jest bardzo zamożny, wolałby pracować jako prosty górnik. Jest człowiekiem niegrzeszącym rozumem i niezaradnym.
Paweł Negrel – dwudziestosześcioletni inżynier, mężczyzna bardzo przystojny, siostrzeniec pana Hannebau. Jest człowiekiem zdolnym i bardzo odważnym. Kiedy w kopalni zdarzają się wypadki, zawsze pojawia się na miejscu, ryzykując własnym życiem. Zwraca szczególną uwagę na bezpieczeństwo pracy, nakładając na robotników wysokie kary za jego nieprzestrzeganie. Po poważnym tąpnięciu to właśnie on opracowuje plan ratunkowy i wybiera odpowiednie miejsce do wykonania przebicia.
Rasseneur – właściciel karczmy „Tu najtaniej”, były górnik, który utracił pracę ze względu na socjalistyczne poglądy. Stara się odwieść Stefana od wywoływania rewolucji, gdyż doskonale zdaje sobie sprawę, iż może ona szybko wymknąć się spod kontroli. Jest człowiekiem niezwykle doświadczonym i bardzo bystrym. Kiedy Stefan nieomal ginie ukamienowany przez robotników, mężczyzna staje w jego obronie.
Suwarin – trzydziestoletni mechanik pochodzenia rosyjskiego. Człowiek przyjazny i bardzo pomocny. Kiedyś studiował medycynę w Petersburgu, lecz na skutek kontaktów z socjalistami rzucił naukę i został mechanikiem. Jego poglądy były wręcz anarchistyczne – głosił konieczność totalnego zlikwidowania istniejącego stanu rzeczy i budowy wszystkiego od nowa. Kiedy rewolucja okazuje się klęską, wydatnie przyczynia się on do zalania kopalni wodą.
Rodzina Gregorie – ich finanse pochodzą z akcji kopalni Le Voreux. Ludzie niemal zupełnie oderwani od rzeczywistości i niemający pojęcia o niebezpieczeństwach związanych z życiem górników. Starają się prowadzić działalność filantropijną, głownie ze względu na to, iż tak po prostu wypada. Kiedy pojawiają się, by rozdawać dobra strajkującym górnikom, tracą córkę. Dzieje się tak, ponieważ myśleli, iż rewolucjoniści to niegroźni ludzie, którzy tylko wyrażą swoje niezadowolenie, a później się uspokoją.
Mouqette – dziewczyna o niezwykle kobiecych kształtach. Jej wielkie piersi i pośladki rozpychają kombinezon, co często bawi górników. Jednakże zapewniają jej także wielkie powodzenie wśród mężczyzn. Mouqette bardzo często zmienia kochanków, a wciąż znajdują się nowi łakomi na jej wdzięki. W czasie rewolucji jest jedną z najodważniejszych kobiet. Ginie postrzelona podczas starcia pod kopalnią, zasłaniając swoim ciałem Katarzynę.
Maigrat – nieczuły na ludzką krzywdę kupiec. Uzależnia on udzielanie kredytów od możliwości obcowania z żonami bądź córkami górników. Ginie w czasie rewolucji, gdy tłum postanawia obrabować jego sklep.
Pierronka – 28-letnia kobieta, miejscowa piękność, żona dużo starszego mężczyzny. Należy do rodziny, która radzi sobie doskonale. Ich dom jest zadbany, a sytuacja lepsza niż innych górników. Krążą plotki, że dzieje się tak z tego powodu, iż kobieta przyjmuje kochanków (najczęściej nadsztygara), co zapewnia im dodatkowe pieniądze.