Fiodor Dostojewski, Łagodna – problematyka

Najważniejszym elementem, który Dostojewski poddaje analizie w swoim opowiadaniu poprzez konstrukcję bohaterów, jest pewna określona wizja człowieka, koncepcja osobowości zbliżona do ideałów okresu romantyzmu. We wszystkich swoich dziełach rosyjski pisarz przedstawiał jednostkę pozostającą w tragicznym położeniu – polegało ono na niemożności porozumienia się ze światem zewnętrznym – w przypadku Łagodnej, była to trudność w kontakcie z kobietą, małżonką. Należy pamiętać, że ludzka natura ma charakter dwojaki – z jednej strony posiada sferę racjonalną, z drugiej, głęboko rozwiniętą sferę duchową – niejednokrotnie stoją one wobec siebie w wielu sprzecznościach i konfliktach.

W kontekście opowiadania warto nadmienić, że Dostojewskiego bardzo żywo interesowała zdolność człowieka do czynienia zła (nie bez znaczenia pozostają tu wątki biograficzne artysty i jego pobyt na zesłaniu). W próbie objaśnienia motywów samobójczej śmierci żony bohatera Dostojewski wyraża przekonanie o zagadkowości i tajemniczości ludzkiej psychiki, w której akty woli mają często charakter irracjonalny. To właśnie dlatego często nie można logicznie wyjaśnić postępowania podyktowanego wpływem emocji. Podobną zagadkę w Łagodnej stanowi model życia prezentowany przez narratora-tyrana, ewidentnie borykającego się z jakimiś wewnętrznymi problemami i kompleksami.

Osobnym zagadnieniem jest również istnienie Boga w świecie bohaterów Dostojewskiego i wiara w jego zbawczą opiekę nad ludzkością. Według światopoglądu pisarza Bóg istnieje i nadaje sens wszystkim wartościom etycznym czy poznawczym. Jeśli wiara w Boga zostaje utracona, wartości te zamieniają się w puste i pozorne. W przypadku narratora i jego żony to ich stan społeczny determinuje to jak są postrzegani, a nie system i hierarchia wartości. W pewnym sensie główny bohater żyje w wyalienowaniu, w pozorze samodzielności w podejmowaniu decyzji o własnym losie. To prowadzi go do ostatecznej zguby, bowiem kult pieniądza powoduje stratę miłości (żony) i skazuje go na samotność.

W kreacji narratora Dostojewski umieszcza także ludzką tęsknotę za stanem naturalnym, w którym panuje szacunek, wręcz ubóstwienie przyrody i pierwotności. Mężczyzna snuje bowiem wizje wyjazdu ze swoją rodziną w dzikie ostępy Krymu, jednak myśli te wydają się tylko marną mrzonką. Pomimo tych marzeń, bohater jednocześnie i chyba mimowolnie izoluje się od natury w stronę rzeczywistości materialnej, która finalnie doprowadza go do poczucia zamarłego, pustego i zimnego świata wokół.

Polecamy również:

  • Fiodor Dostojewski, Łagodna – opracowanie

    Utwór Łagodna to opowiadanie autorstwa Fiodora Dostojewskiego, które ukazało się drukiem w 1876 roku. Przypuszcza się, że rosyjski pisarz zainspirował się historią opublikowaną w tym samym roku na łamach czasopisma „Głos”. Doniesienie obwieszczało o samobójstwie młodej kobiety,... Więcej »

  • Fiodor Dostojewski, Łagodna – bohaterowie

    We wstępie autora bohater-narrator zostaje przedstawiony jako hipochondryk, co już warunkuje odbiór bohatera przez czytelnika. Do końca opowiadania nie zostaje podane jego imię, być może był to celowy zamysł Fiodora Dostojewskiego. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 1 =
Ostatnio komentowane
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01
dzięki
• 2025-02-24 09:56:27
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19