W ograną intrygę, której osią są starania dwóch konkurentów o rękę jednej panny, zostały wpisane wątki ważne dla ówczesnego społeczeństwa i państwa.
Niemcewicz, w bardzo zręczny sposób, wplótł kwestie polityczno-społeczne w błahą historyjkę o pannie i jej dwóch adoratorach, z których jednemu jest ona przychylna, drugi zaś to lekkoduch czyhający jedynie na jej majątek, ale mający poparcie u rodziców. Mamy ukazane zatem drobne intrygi snute przez podstępnego adoratora, a wszystko zostaje wyjaśnione w szczęśliwym finale.
Postaci kreowane są na zasadzie kontrastu: postępowy Podkomorzy – konserwatywny Starosta, fircyk Szarmancki – odpowiedzialny młodzieniec Walery, dobra matka i żona Podkomorzyna – nowomodna Starościna. Mimo że kreacja postaci jest schematyczna i przez to bohaterowie są jednowymiarowi, jakby „papierowi” , jednak motywem ich działania jest dobro kraju i patriotyzm, a w ich usta włożone są ważne dla ówczesnego kraju kwestie.
„Powrót posła” to pierwsza polska komedia polityczna i zapewne tutaj należy upatrywać jej sukcesu zarówno czytelniczego, jak i teatralnego. W komedii znajdują odbicie nie tylko wydarzenia, jakie miały miejsce podczas Sejmu Czteroletniego, ale także odszukać tu można prawdziwe postaci historyczne. Przykładowo: w postaci Szarmanckiego odnaleźć można cechy Kazimierza Nestora Sapiehy, pod postacią Starosty ukryty jest poseł na Sejm, Suchorzewski lub Junosza Piaskowski, a Szambelan z elegii, wiele ma wspólnego z księciem Józefem Poniatowskim. Z tych powodów „Powrót posła” był ówcześnie odbierany także jako pamflet (utwór ośmieszający przywary ludzkie).
Powrót posła - interpretacja
Polecamy również:
-
Powrót posła - plan wydarzeń
1. Agatka, przygotowując śniadanie, rozmawia z Jakubem o Staroście, Szarmanckim i pannie Teresie.2. Starosta rozmawia z Podkomorstwem o wojnie i obecnej sytuacji panującej w kraju.3. Podkomorzy ze Starostą polemizują na temat modnego wychowania.4. Podkomorstwo otrzymuje list od syna z informacją o jego... Więcej »
-
Powrót posła - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy)
„Powrót posła” powstawał szybko, podczas dwóch miesięcy 1790 roku. Był to czas szczególnych napięć politycznych, czas walki o reformy. W tym szczególnym okresie potrzebne było dzieło ukazujące w szerokiej perspektywie stosunek zarówno szlachty postępowej, jak i... Więcej »
-
Powrót posła - bohaterowie
Podkomorzy - postępowy szlachcic, zwolennik nowego porządku i reform, ojciec trzech synów, z których każdy pracuje na pożytek kraju: najstarszy jest posłem na sejm, średni pracuje w komisjach porządkowych cywilno-prawnych, najmłodszy zaś służy w kawalerii. Jest dumny z tego, iż wszyscy jego synowie... Więcej »
-
Powrót posła jako komedia polityczna
Julian Ursyn Niemcewicz był aktywnym działaczem stronnictwa patriotycznego, który swoje poglądy wyrażał także poprzez literaturę. „Powrót posła” jest przykładem dzieła zaangażowanego w naprawę kraju. Więcej »