Henri Bergson - biografia

Henri Bergson urodził się w 1859 roku w Paryżu w żydowskiej rodzinie. Jego ojciec, Michał Bergson, był znanym pianistą i kompozytorem, a siostra – Moina Mathers – zasłynęła jako artystka i okultystka. Rodzina Bergsonów początkowo mieszkała w Londynie, Henri od dzieciństwa uczył się więc języka angielskiego. Kiedy miał 9 lat, wraz z rodzicami przeniósł się do Paryża. W wieku 18 lat została opublikowana jego pierwsza praca – na łamach „Annales de Mathématiques” zamieszczono zaproponowane przez niego rozwiązanie problemu matematycznego.

We Francji studiował w École Normale Supérieure, ku zaskoczeniu rodziców nie wybrał jednak żadnego ścisłego przedmiotu i zdecydował się na filozofię. Po ukończeniu tej prestiżowej uczelni podjął pracę jako nauczyciel w kilku liceach. W 1889 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Sorbonie. Jego praca dotyczyła filozofii Arystotelesa.

W 1892 roku ożenił się z  Louise Neuburger, kuzynką Marcela Prousta, który był drużbą na ich ślubie. W 1896 roku urodziła im się niesłysząca córeczka. Dwa lata później Bergson został mianowany profesorem w École Normale Supérieure. Jego wykłady cieszyły się bardzo dużym powodzeniem, przychodzili na nie tylko studenci, ale też osoby „z towarzystwa”. Nic dziwnego, że w 1900 zaproponowano mu wykłady także w College de France. W tym czasie Bergson pracował też nad swoimi publikacjami. W kolejnych latach ukazują się jego: „Czas i wolna wola”, „Materia i pamięć”, „Wstęp do metafizyki”, „Ewolucja twórcza”.

Podczas wizyty w Londynie w 1908 roku spotkał się z Williamem Jamesem, filozofem, który pomógł mu zaistnieć w świecie anglojęzycznym. Gościnnie wygłosił dwa wykłady w Uniwersytecie w Oksfordzie. W 1914 odbył też podroż po Stanach Zjednoczonych, zaproszony przez nowojorski uniwersytet. Po powrocie do kraju w tym samym roku powołano go na członka Akademii Francuskiej, niedługo potem Święte Oficjum uznało książki Bergsona za niebezpieczne i zakazało ich czytania. Filozof mimo wszystko nadal publikował i cieszył się wiernym gronem czytelników. Po 1914 ukazały się takie jego dzieła jak: „Energia duchowa”, „Dwa źródła moralności i religii”, „Myśl i ruch”.

W 1927 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

Pod koniec życia skłaniał się stronę katolicyzmu, rozważał nawet przyjęcie chrztu, powstrzymywał go jednak panujący antysemityzm. W ramach sprzeciwu wobec prześladowań, pozostał wierny swojej religii.

Henri Bergson zmarł w wieku 81 lat w Paryżu, jego ciało zostało złożone na cmentarzu w Garches. Nad grobem odmówił modlitwę katolicki ksiądz.

Henri Bergson