Charakterystyka Pana Samochodzika

Postać Pana Samochodzika zapewniła Zbigniewowi Nienackiemu poczytne miejsce w historii polskiej literatury młodzieżowej. Seria powieści z nietypowym pseudonimem w tytule okazała się jedną z najpoczytniejszych sag kryminalno-przygodowych naszych czasów i do dziś cieszy się ogromną popularnością. Bohater jest w pewnej mierze wzorowany na samym Nienackim, podzielając zainteresowania pisarza i realizując jego marzenia o rozplątywaniu mrocznych zagadek.

Prawdziwe powieściowe nazwisko bohatera ograniczone zostało do skrótu N.N. (oznaczającego „imię nieznane”), wiemy więc jedynie, że ma na imię Tomasz. W pierwszych częściach cyklu jest prezentowany jako młody, wysportowany mężczyzna zajmujący się dziennikarstwem i pracujący w jako historyk sztuki w Departamencie Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury. Z racji swojego stanowiska udaje się w każde miejsce, gdzie doszło lub może dojść do kradzieży, przemytu, czy dewastacji dzieł sztuki. Jego przezwisko zostało wymyślone przez grupę trzech zaprzyjaźnionych harcerzy i nawiązuje do oryginalnego wehikułu, jakim porusza się bohater – jest to dziwaczny samochód skonstruowany przez jego wujka, wyposażony w wiele pożytecznych wynalazków i mogący służyć za pojazd wodny.

Pan Samochodzik podchodzi do swojej pracy z olbrzymią pasją i zaangażowaniem, sam wynajduje więc materiały do śledztw pomiędzy błahymi z pozoru informacjami. Na miejscu zdarzeń pragnie być zawsze pierwszy, a tło historyczne prowadzonych spraw zna zawczasu od podszewki, posiada bowiem ogromną wiedzę z zakresu historii sztuki. Jest bardzo przenikliwym i zdolnym detektywem, często kierującym się instynktem i potrafiącym wyciągać poprawne wnioski ze strzępów informacji. Cechuje się przy tym roztropnością i powściągliwością wytrawnego stróża prawa, potrafiąc trafnie ocenić komu i jak wiele może powierzyć informacji na temat prowadzonego właśnie śledztwa.

Zwłaszcza w pierwszych tomach cyklu, a więc również w „Panu Samochodziku i templariuszach”, główny bohater daje się poznać jako wzorowy obywatel PRL-u, pozostając w doskonałych stosunkach z organami władzy i wypowiadając od czasu do czasu negatywną uwagę na temat państw Zachodu. Uwarunkowany rzeczywistością lat 70- tych rys charakterologiczny łatwo umyka jednak w atmosferze fascynacji sztuką i historią, którą bohater „rozlewa” na wszystkie towarzyszące mu postaci. O młodzieńczym spojrzeniu na rzeczywistość świadczą z kolei jego przyjaźnie z młodszymi bohaterami, szczególnie z towarzyszącymi mu w „Templariuszach” trzema harcerzami – Wiewiórką, Wilhelmem Tellem i Sokolim Okiem. Towarzystwo chłopców odpowiada mu z pewnością przez wzgląd na ich wielki zapał i fascynację nowymi przygodami, które to wartości trudniej może byłobyznaleźć wśród ludzi dorosłych.