Mimo szczerych chęci i wielkich ambicji włoskich patriotów, jak również działalności wielu kół spiskowych, wszystkie próby zjednoczenia Włoch w pierwszej połowie XIX wieku zakończyły się niepowodzeniem. Było to skutkiem istnienia silnych wpływów wielu mocarstw europejskich (Francji, Austrii, Hiszpanii) na terenie Półwyspu Apenińskiego. Ich władcy nie chcieli powstania niezależnego panśtwa włoskiego, godziło to bowiem w ich własne interesy. Sytuacja zmieniła się dopiero w drugiej połowie wieku, kiedy to nowi, ambitni włoscy politycy z Piemontu i Sardynii (m.in. Wiktor Emmanuel II i Camillo Cavour, jak również rewolucjonista Giuseppe Garibaldi) umiejętnie rozegrali sytuację geopolityczną na swoją korzyść, co pozwoliło na powstanie nowego państwa.
W 1859 roku Austria wypowiedziała wojnę Sardynii, aktywnie działającej na rzecz zjednoczenia od czasów Wiosny Ludów; w wyniku działań dyplomatycznych jej władców państwo to wsparła zbrojnie Francja. Poskutkowało to zwycięstwem nad Austriakami i szansą na znaczne powiększenie terytorium przez Sardynię. Taka sytuacja spowodowała, że sam lud włoski zaczął w otwartych demonstracjach nakłaniać władców do zjednoczenia. Napoleon III (1808-1873) nie chciał jednak zbytnio osłabiać swojego przeciwnika, więc doprowadził do zawarcia traktatu w Villafranca w 1859 roku, na mocy, którego Austria miała utracić tylko Lombardię. Francja jednak na mocy innego porozumienia przekazała ją Sardynii w zamian za Niceę i Sabaudię. Również za zgodą Napoleona III Środkowe Włochy włączono do Królestwa Sardynii. Nie był to jednak koniec działań zjednoczeniowych, a jedynie chwilowa przerwa w działaniach. Okazalo się wkrótce, że tam, gdzie nie była możliwa oficjalna interwencja, pomóc mogli ochotnicy i rewolucjoniści.
W 1860 roku Giuseppe Garibaldi, chcąc obalić rządy Burbonów Hiszpańskich we Włoszech, rozpoczął zbrojną wyprawę ochotników w celu opanowania Królestwa Obojga Sycylii. Wyprawa tysiąca (nazwana od ilości ludzi, którzy z nim szli) opanowała Sycylię w niecałe dwa tygodnie. Było to ułatwione przede wszystkim przez wsparcie miejscowej ludności, które znalazło też swoje odbicie w plebiscycie, w którym opowiedziała się ona za zjednoczeniem z Włochami.
W marcu 1861 roku ogłoszono powstanie Zjednoczonego Królestwa Włoch, którego królem został Wiktor Emanuel II (1820-1878). Wkrótce potem, w wyniku wojny prusko - austriackiej, do której Włochy przyłączyły się po stronie tych pierwszych udało im się uzyskać Wenecję (1866). Ostatnim etapem zjednoczenia było zajęcie przez młode państwo włoskie Państwa Kościelnego i Rzymu, co nastąpiło w roku 1870, w trakcie wojny francusko - pruskiej (Francja nie była wtedy w stanie interweniować na rzecz papieża). Zjednoczenie stało się faktem.