Dariusz I Wielki – Pochodzenie
Dariusz I Wielki (język staroperski: Dārayawuš, per.: داریوش, heb.: דַּרְיָוֵשׁ, język starogrecki: Δαρεῖος) – syn partyjskiego satrapy Hystaspesa, król perski z dynastii Achemenidów. Żył w latach 550 – 485 p.n.e., panował w latach 521 – 485 p.n.e.
W 522 r. p.n.e. Dariusz przy poparciu części arystokracji obalił nieprawowitego władcę Bardiję, maga Gaumatę i odsunął od władzy jego popleczników. Stojąc na czele tajemnego Sprzysiężenia Siedmiu, dążył do utrzymania w Persji jednowładztwa. Po uzyskaniu władzy, prowadził władzę zapoczątkowaną przez Cyrusa, za którego kontynuatora się przedstawiał. Dariusz na władcę został wybrany spośród Sprzysiężenia Siedmiu w drodze wróżby – koronę miał dostać ten, którego koń pierwszy zarży. Dzięki pomocy koniuszego Ojbaresa (wykorzystując w jakiś sposób zapach klaczy sprowokował swego konia by zarżał – podaje Herodot), Dariusz stał się władcą. Aby wzmocnić swoje prawa do perskiego tronu poślubił córkę Cyrusa II (Starszego) – Atosse.
Dariusz I Wieki – Osiągnięcia
Dariusz zasłynął przed wszystkim dzięki wojnom, licznym podbojom oraz zwycięskim bitwom. W czasach jego panowania imperium perskie należało do największych i najpotężniejszych krajów ówczesnego świata. Jego imperium sięgało po Indus, Morze Śródziemne, Zatokę Perską, Półwysep Arabski, Egipt i Kaukaz.
Stłumienie buntu w Babilonii – niedługo po uzyskaniu przez Dariusza władzy, władzę w Babilonii próbowali przejąć samozwańcy Nabuchodonozor III i Nabuchodonozor IV. Wg „Dziejów” Babilończycy przygotowani byli na długie oblężenie. A to dzięki potężnym murom oraz zapasom jakie zgromadzili. Jednocześnie wybili większość swoich kobiet, by nie zjadały zapasów. Dariusz nakazał zrównanie z ziemią mury Babilonii oraz dostarczył z okolicznych wsi nowe kobiety. Na czele miasta postawił Zopyrosa.
Podbój Samos – był to pierwszy podbój dokonany przez Dariusza.Podporządkował sobie Samos, na którym po zamordowaniu Polikratesa, rządy trzymał jego dawny sekretarz Majandrios. Na tronie posadził brata Polikratesa – Sylosonta. Dowódcą przy zdobyciu Samos był jeden z Siedmiu Mężów – Otanes, który sprowokowany przez Majandriosa, zignorował rozkazy władcy i dokonał rzezi jego mieszkańców.
Wyprawa przeciw Scytom – nieudana wyprawa Dariusza. Dariusz zorganizował wyprawę przeciw Scytom. Scytowie wykazali się sprytem i wypalali całą ziemię – Persowie nie mieli co jeść, ani gdzie paść swoich wierzchowców. Dodatkowo nieustannie nękali Persów atakami podjazdowymi. Scytowie planowali wybić armię Dariusza odcinając jej drogę powrotną. Scytowie chcieli przekonać lenników perskich do zerwania mostu nad Dunajem (zwany przez Greków Istrem), przez który Dariusz przeszedł przybywając na tereny dzisiejszej Ukrainy – jednak bezskutecznie. Decyzję o niezerwaniu mostu podjął Histiajos z Miletu, który później był przywódcą powstania jońskiego.
Powstanie jońskie - W latach 546 – 545 p.n.e. Lidia, na trenie której znajdowały się niektóre grecki polis, została podbita przez Persów. Kolejno zostały również zdobyte północe wybrzeże Morza Egejskiego (wraz z większością wysp) oraz Cypr. W 500 roku p.n.e. wybuchło powstanie praktycznie wszystkich greckich miast – państw podporządkowanych Persji. Jedyną pomocą jaką uzyskali powstańcy pochodziło od ateńskiego polis. W takiej sytuacji powstanie zostało błyskawicznie rozgromione przez wojska Dariusza. W roku 494 p.n.e. Milet – największe miasto Jonii, zostało doszczętnie zniszczone.