Aleksandra Piłsudska była drugą żoną Józefa Pilsudskiego, jego wielką miłością i kobietą czynu. Urodziła się w 1882 roku w Suwałkach, a zmarla w Londynie w 1963 roku. Jej prochy obecnie spoczywają na Powązkach.
Jej rodzicami byli Julia Jadwiga z domu Truskolaskich oraz urzędnik magistratu Piotr Paweł Szczerbiński. Rodziców stracił w dzieciństwie, a jej wychowaniem zajęła się babka Karolina Zahorska. Ukończyła gimnazjum w Suwałkach w 1901 roku, a potem studiowała na Uniwersytecie Latającym.
Działalność w organizacjach zbrojnych
W 1904 roku wstąpiła do PPS. Brała w tym czasie udział w rozlicznych akcjach bojowych min pod Bezdanami i w napadzie na bank w Kijowie. Współpracowała ze Związkiem Strzeleckim i Towarzystwem Opieki nad Więźniami Politycznymi, które zresztą współtworzyła. Po 1914 roku wstąpiła do Legionów Polskich. Była komendantem kurierek legionowych w oddziale wywiadowczo-kurierskim I Brygady Legionów Polskich. Potem działała w konspiracji, przewożąc broń. Dzięki modzie na długie suknie, jaka wówczas panowała, mogła przywiązywać mauzery do nóg, a laski dynamitu wkładać w gorset. Była w tych niebezpiecznych czasach kilkukrotnie aresztowana, jednak zwalniano ją z braku dowodów. Po opuszczeniu aresztów, juz jako blondynka, ruszyła do Kijowa, wioząc kontrabandę rewolwerów. Miały być one użyte w planowanym przez Józefa Piłsudskiego napadzie na bank. W tym czasie właśnie poznała, a następnie zaprzyjaźniła się z „Wiktorem“ (pseudonim Piłsudskiego).
Dalsza dzialalność niepodległościowa
Brała udział w działalności POW, za co została aresztowana przez Niemców i internowana w obozie w Szczypiornie. Zwolniono ją dopiero po Akcie 5 listopada w 1916 roku. W POW działała jako kurier materiałów wybuchowych i wywiadowca. W wolnej Polsce została odznaczona Orderem Virtuti Militari, a także pozyskiwała środki na prowadzenie domu dla sierot. Organizowała także szkoły i przedszkola w Warszawie przeznaczone dla dzieci z rodzin wojskowych. Była także przewodniczącą zarządu Komitetu Opieki nad Najbiedniejszymi Mieszkańcami Warszawy. W zasadzie całe jej życie w wolnej Polsce to działalność społeczna, głównie na rzecz mieszkańców Warszawy, ale też na rzecz podtrzymywania kontaktów miedzy kombatantami i organizacjami polonijnymi. Po wybuchu II wojny światowej wyemigrowała do Londynu, razem ze swoimi dwoma córkami, Wandą i Jadwigą.
Związek z Józefem Piłsudskim
Była jego drugą żoną, choć ich związek rozpoczął się jeszcze za życia Marii Piłsudskiej, pierwszej żony Marszałka, która nie zgadzała się na rozwód. Romans ten trwał przez 15 lat, aż do śmierci Marii. Ślub Marszałka i Aleksandry odbył się 25 października 1925 roku. Zamieszkali wspólnie w willi Milusin w podwarszawskim Sulejówku. Piłsudski był już wówczas Naczelnikiem Państwa. Aleksandra jednak nie była jego jedyną kochanką. Bliskie stosunki łączyły go także z lekarką Eugenią Lewicką. Aleksandra bardzo przeżyła ten romans męża, tym bardziej, że obie kobiety przebywały z nim na Maderze w zimie 1929/30. Po powrocie z Madery Aleksandra zażądała od męża zerwania wszelkich kontaktów z Lewicką, co też Marszałek uczynił. Załamana i upokorzona Lewicka popełniła samobójstwo.
Była z Marszałkiem do jego śmierci w 1935 roku. Mimo energicznej działalności w organizacjach wojskowych i społecznych, nie zaniedbywała wychowania córek. W swoim otoczeniu krzewiła ideały wolności i niepodległości, a swoją odwagę i hart ducha poświęciła na użytek Ojczyzny.
