Technopolie na świecie - przykłady, charakterystyka

Jednym z wyznaczników trzeciej rewolucji przemysłowej jest rozwój przemysłów zaawansowanych technologii (high-tech). Skupiają one produkcję wyrobów z różnych branży przemysłu: farmaceutycznego i technologii medycznych, lotniczego i aeronautycznego, optycznego, elektronicznego/komputerowego i informatycznego (wytwarzanie nie tylko hardware’u – sprzętu komputerowego, ale też oprogramowania – software’u), nanotechnologii i biotechnologii, robotyki, produkcji nowych materiałów oraz technologii energetycznych (paneli słonecznych itp.).

Przemysł ten określa się jako naukochłonny. Wśród cech tych branży przemysłu należy wymienić:
- wysoki poziom kwalifikacji pracowników oraz duży udział kadry inżynieryjno-technicznej i naukowej w zatrudnieniu,
- duża kapitałochłonność produkcji, związana przede wszystkim z dużymi nakładami na badania i rozwój (B+R, w j. angielskim R&DResearch and Development),
- innowacyjność produktu i jego stałe unowocześnianie, co wymaga ścisłej współpracy z placówkami naukowymi i badawczo-rozwojowymi,
- wysoki stopień technicznego skomplikowania produktu, niewielka materiałochłonność produkcji i duży stopień przetworzenia produktu, co łącznie z wysoką jego jakością gwarantuje wysoki zysk (wysoka rentowność produkcji),
- rozległe powiązania kooperacyjne, z którymi wiąże się m.in. tendencja do koncentracji przestrzennej  zakładów przemysłów zaawansowanych technologii.

Do takich obszarów koncentracji przemysłów high-tech należą:
- parki naukowe – tworzone przez uczelnie kompleksy laboratoriów, biur projektowych i pracowni informatycznych służące współpracy z przemysłem i komercjalizacji/sprzedaży osiągnięć naukowych);
- parki technologiczne (inaczej bieguny technologii) – centra skupiające kooperujące instytucje naukowo-badawcze, instytucje finansowe i przedsiębiorstwa z branży przemysłów zaawansowanej technologii, w parkach tych zachodzi cały cykl produkcji – od projektowania i testowania wyrobu np. w laboratorium aż do jego wytworzenia i sprzedząży;
- klastry przemysłowe – skupiska zakładów przemysłowych i instytucji działające w tej samej branży, korzystających ze wspólnych technologii i infrastruktury, konkurujących ale też współpracujących ze sobą,
- technopolie (technopolis) – obszary koncentracji parków technologicznych, które można traktować jako okręgi przemysłowe przemysłów zaawansowanej technologii, działają tam zarówno firmy małe, jak i międzynarodowe korporacje (takie jak: firma farmaceutyczna Merck, informatyczna Microsoft, komputerowa Intel, czy lotniczo-zbrojeniowa Lockheed-Martin).

Lokalizacja zakładów przemysłu zaawansowanych technologii zależy od fazy produkcji wyrobu. Ośrodki badawcze opracowujące i testujące wyroby lokuje się w sąsiedztwie ośrodków akademickich i badawczych, często też blisko węzłów autostradowych i lotnisk (konieczność częstych podróży między kooperującymi zakładami). Dla pracujących w tych ośrodkach wysoko-wykwalifikowanych pracowników istotne są warunki pracy – czystość środowiska, bezpieczeństwo, powab krajobrazu (stąd często centra badawczo-rozwojowe lokuje się poza centrami miast). Również jedna w zakładach produkcyjnych w fazie produkcji masowej w odniesieniu do niektórych przemysłów (np. w produkcji półprzewodników i w biotechnologii) istotna jest czystość powietrza i wody. W zasadzie jednak w przypadku produkcji masowej wyrobów zakłady lokuje się w krajach posiadających duże zasoby taniej siły roboczej (np. w Azji Południowej i Wschodniej i w Ameryce Łacińskiej).

Najwcześniejszym (i najbardziej znanym) przykładem technopolii jest tzw. Dolina Krzemowa (Silicon Valley). Leży ona w Palo Alto na południe od San Francisco i zaczęła powstawać przy Uniwersytecie Stanforda w latach 50.tych XX wieku. Sponsorem i odbiorcą technologii tworzonych na uniwersytecie i w firmach zakładanych w sąsiedztwie przez jego absolwentów była początkowa armia amerykańska. W 1985 roku znajdowało się tam ponad 2500 zakładów, które zatrudniały ponad 220 tys. pracowników. Obecnie swoje siedziby w Dolinie krzemowej mają takie giganty przemysłu elektronicznego i informatycznego jak: Adobe Systems, Apple INC (twórca I-Phona)., Cisco Systems, Facebook, Gogle, Hewlett-Packard, Intel, czy Oracle Corporation.
Inne znane technopolie to m.in.: Orange Couty w okolicy Los Angeles, Seattle (siedziba Boeinga), Droga 128 w Bostonie na wschodnim wybrzeżu USA (w sąsiedztwie MIT – Massachusetts Institute of Technology), Glen Fen w Edynburgu W Wielkiej Brytanii, Korytarz M-4 przy autostradzie M-$ z Londynu do Bristolu, Sophia-Antipolis w regionie Antibes na południu Francji, Silicon Bawaria w Monachium, Oulu w Finlandii, Wyspa Krzemowa (Kiusiu) w Japonii), Bangalur na południu Indii, InfoPark w Budapeszcie na Węgrzech.

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

  • Przemysł lekki na świecie - definicja

    Pod pojęciem przemysł lekki rozumiemy te gałęzie i branże przemysłu, które zajmują się produkcją artykułów masowego użytku, w tym zwłaszcza tkanin (przemysł włókienniczy), odzieży (przemysł odzieżowy) oraz obuwia (przemysł skórzany). Zazwyczaj jako przemysł lekki uważane są... Więcej »

  • Przemysł chemiczny na świecie

    Jedną z najważniejszych gałęzi współczesnego przemysłu jest przemysł chemiczny. Przemysł chemiczny jest kapitałochłonny, ale większość jego branży nie wymaga licznej siły roboczej – większość procesów technologicznych daje się więc łatwo zautomatyzować. Zakłady produkcyjne tego przemysłu... Więcej »

  • Katastrofy przemysłowe na świecie - przyczyny, skutki, przykłady

    Katastrofy (lub inaczej awarie) przemysłowe są to katastrofy spowodowane przez zakłady przemysłowe. Są z nimi związane wybuchy, pożary, skażenia (wód i powietrza), katastrofy budowlane wyrządzające straty ekologiczne, szkody materialne oraz zagrażające zdrowiu i życiu pracowników, służbom ratunkowym i... Więcej »

  • Przemysł elektromaszynowy na świecie

    Przemysł elektromaszynowy (a w każdym razie niektóre jego branże) zaliczany jest do nowoczesnych gałęzi przemysłu, a stopień jego rozwoju jest wskaźnikiem poziomu rozwoju gospodarczego. W przemyśle elektromaszynowym wytwarzane produkty z reguły są znacznie przetworzone; produkcja tego przemysłu wymaga... Więcej »

  • Przemysł metalurgiczny na świecie

    Jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu jest przemysł metalurgiczny. Do działalności przemysłu metalurgicznego zaliczane jest:- wydobywanie rud metali (chociaż nie zawsze, zdarza się, że jako przemysł metalurgiczny rozumiemy tylko przerób tych rud),- ich wstępna obróbka (gł. wzbogacanie rud),-... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 1 =
Ostatnio komentowane
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30