W krajach wysoko rozwiniętych, w których nie występuje problem niedoboru płodów rolnych (obserwujemy tam nadwyżki w produkcji a w sytuacji braku lub niedoboru żywności może ona być importowana) coraz większe znaczenie odgrywa rolnictwo ekologiczne.
Produkcja rolna prowadzona na skalę niemalże przemysłową powoduje bowiem wytwarzanie żywności o obniżonych walorach odżywczych i smakowych, a czasami nawet niezdrowej (przynajmniej tak uważa część konsumentów żywności w krajach wysoko rozwiniętych). Sprzeciw konsumentów w tych krajach budzi też niehumanitarne traktowanie zwierząt hodowlanych w trakcie ich chowu i uboju oraz obniżanie wartości smakowych i odżywczych produktów pochodzenia zwierzęcego (mięsa, wędlin, przetworów mlecznych) wytwarzanych na skalę masową przez przemysł spożywczy (stosowanie konserwantów w produkcji, a antybiotyków i hormonów w chowie zwierząt). Wpływać to może na wzrost częstości chorób cywilizacyjnych (otyłości, chorób nowotworowych i alergii).
Rolnicze gospodarstwa ekologiczne starają się:
- utrzymać żyzność gleby bez stosowania nawozów sztucznych, a jedynie z pomocą środków naturalnych (obornika, torfu, kompostu, roślin zielonych) wytworzonych na terenie samego gospodarstwa,
- w tym celu stosując międzyplony (poza utrzymaniem aktywności biologicznej gleby chronią ją też przed erozją), płodozmian i prowadzą zrównoważoną produkcję roślinną (dostarcza paszy) i zwierzęcą (dostarcza nawozu),
- nie stosować chemicznych środków ochrony roślin, wprowadzając za to odmiany roślin odporne na choroby,
- zapewniać zwierzętom warunków bytu zgodne z ich wymaganiami i w miarę naturalne (zwierzęta nie są stłoczone ani unieruchamiane – hodowla w systemie ściółkowym, naturalnej paszy dostarcza im gospodarstwo rolne),
- dbać o estetykę krajobrazu wiejskiego (preferowany mozaikowy charakter upraw – małe pola i międzypolne zadrzewienia/zakrzewienia zamiast wielohektarowych monokultur rolniczych, zachowanie niewielkich cieków i oczek wodnych zamiast melioracji wodnych), będącego środowiskiem życia dla licznych mniejszych i większych organizmów.
Jako, że w gospodarstwach ekologicznych nie stosuje się nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, uzyskiwane w nich plony są niższe (o 10% i więcej) i mniej pewne. Dlatego ceny produktów rolnictwa ekologicznego są wyższe niż tych pochodzących z gospodarstw nieekologicznych. Konsumenci zaś są skłonni zapłacić wyższą cenę, oczekując w zamian zdrowej żywności o wyższej jakości oraz walorach smakowych i odżywczych.
Idea rolnictwa ekologicznego (nazywanego wówczas rolnictwem biodynamicznym) pojawiła się przed II Wojną Światową. W 2010 roku w Polsce istniało ponad 9 tysięcy gospodarstw ekologicznych – posiadających certyfikat potwierdzający ekologicznych charakter ich produkcji. Zajmowały one około 2% powierzchni użytków rolnych w naszym kraju. W krajach Europy Zachodniej ich udział w rynku jest większy – np. w Austrii powierzchnia gospodarstw ekologicznych stanowiła ponad 12% całkowitej powierzchni użytków rolnych. W związku ze stosunkowo niewielkim zanieczyszczeniem środowiska w naszym kraju (zwłaszcza w Polsce wschodniej) w porównaniu z krajami Europy Zachodniej produkty polskiego rolnictwa ekologicznego mają szansę stać się cennym towarem eksportowym naszego kraju.