Głównym kryterium wyróżniania rodzajów turystyki jest cel podróży turystycznej.
Wyróżniamy:
- turystykę wypoczynkową (urlopową) – nad zbiornikami wodnymi, w dużych kompleksach leśnych, w górach, czy na wsi (odpoczynek w gospodarstwie rolnym (agroturystyka), ale też w centrach rozrywki, czy turystyka handlowa (zakupy w dużych centrach handlowych),
- turystykę poznawczą (krajoznawczą) – poznajemy ciekawe dla nas miejsca i obiekty, np. turystyka w parkach narodowych, czy turystyka w dużych miastach (liczne zabytki historii, muzea i galerie sztuki),
- turystykę kwalifikowaną (zazwyczaj aktywną - wymagającą istnienia określonych walorów turystyczny, rozwijania określonych umiejętności przez turystów oraz często istnienia specjalistycznej infrastruktury, np. turystyka narciarska, turystyka konna, turystyka wędkarska, speleologia i in.),
- turystykę pielgrzymkową, w której główne znaczenia mają przeżycia religijne turysty/pielgrzyma,
- turystykę zdrowotną, służącą odzyskaniu zdrowia (np. turystyka uzdrowiskowa, pobyty spa/wellness, czy korzystanie z tańszych usług medycznych za granicą),
- turystykę biznesową, często związana z wykonywana pracą (podróże służbowe, turystyka kongresowa, turystyka targowa – np. na targach książki we Frankfurcie nad Menem),
- turystykę rodzinną i towarzyską (odwiedziny rodziny i znajomych mieszkających poza stałym miejscem zamieszkania turystów/odwiedzających).
Często można łączyć różne motywacje wyjazdów turystycznych – na wybrzeżu tureckim można biernie opalać się na brzegu M. Śródziemnego (turystyka wypoczynkowa), uprawiać kitesurfing (turystyka kwalifikowana) i podziwiać ruiny budowli starożytnych (turystyka poznawcza).
Można też wyróżniać formy turystyki opierając się m.in. o:
- liczbę noclegów w jednym miejscu (turystyka wędrowna/objazdowa i pobytowa),
- środowisko pobytu turystycznego (turystyka wiejska, górska, nadmorska i in.),
- zasięg wyjazdu (turystyka zagraniczna, krajowa, lokalna),
- liczby uczestników (indywidualna i zbiorowa),
czy środek transportu (turystyka autokarowa, lotnicza, kolejowa).
