Merkury, Wenus, Ziemia i Mars – 4 wewnętrzne planety Układu Słonecznego – są planetami skalistymi. Składają się z minerałów o wysokich temperaturach topnienia: żelaza i niklu, które budują ich jądra oraz krzemianów tworzących płaszcz i skorupę. Ich gęstość jest więc duża, najmniejsza na Marsie – średnio 3,93 g/cm3, największa na Ziemi – 5,20 g/cm3. Mają stosunkowo niewielkie rozmiary. Średnica równikowa Merkurego to tylko 4 879 km, Marsa – 6 805 km, a Wenus i Ziemi odpowiednio: 12 104 km i 12 713 km.
Na ich powierzchni występują kratery uderzeniowe, struktury tektoniczne, takie jak rowy tektoniczne oraz wulkany. Planety te mają mało Księżyców, lub nie mają ich wcale. Nie mają też pierścieni. Trzy z nich: Wenus, Ziemia i Mars mają dość gęste atmosfery. Planety te łącznie z pasem planetoid tworzą Wewnętrzny Układ Słoneczny. Merkury, Wenus i Mars znane były ludziom od czasów prehistorycznych, a ich nazwy nadano im w Starożytności. Są to imiona rzymskich bogów i bogiń.
Merkury to najbliższa Słońcu i najmniejsza planeta. Leży od Słońca w odległości 0,4 jednostki astronomicznej a jego masa to tylko 0,055 masy Ziemi. Merkury nie ma księżyców. Na jego powierzchni występują liczne kratery, świadectwa uderzeń meteorytów oraz urwiska, prawdopodobnie utworzone przez kurczenie się stygnącego jądra planety we wczesnej historii jej rozwoju. Jego powierzchnia przypomina więc powierzchnię Księżyca. Merkury właściwie nie ma atmosfery, co jest spowodowane przez silne oddziaływania wiatru słonecznego.
 |
| Od lewej: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars (źródło: solarsystem.nasa.gov/multimedia/gallery/terr_sizes.jpg) |
Wenus to druga planeta Układu Słonecznego. Leży w odległości 0,7 jednostki astronomicznej od Słońca i jest podobnej wielkości jak Ziemia (jego masa jest równa 0,815 masy Ziemi). Podobnie jak Ziemia ma gruby, płynny płaszcz wokół żelaznego jądra. Atmosfera Wenus jest 90 razy gęstsza niż ziemska. Jej powierzchnię zasłaniają stale utrzymujące się chmury, złożone z kwasu siarkowego. Duża gęstość jej atmosfery w połączeniu z dużym udziałem dwutlenku węgla w składzie atmosfery powodują silny efekt szklarniowy. W efekcie jest najgorętszą planetą Układu Słonecznego. Temperatura powierzchni przekracza +400°C. Nie posiada księżyców ani pola magnetycznego. Na nocnym niebie najlepiej widoczna jest w okresie wschodu i zachodu Słońca, dlatego nazywana jest potocznie Gwiazdą Poranną, lub Gwiazdą Wieczorną.
Ziemia to trzecia planeta Układu Słonecznego, a zarazem największa i najgęstsza z planet wewnętrznych. Jedyna wśród planet skalistych ma hydrosferę (w tym oceany). Jest też jedyną planetą, na której istnieje życie. Skład jej atmosfery znacznie różni się od atmosfer innych planet Układu Słonecznego. Ma jednego naturalnego satelitę – Księżyc.
Mars – czwarta planeta Układu Słonecznego – leżący w odległości od Słońca 1,5 razy większej od Ziemi jest od niej dużo mniejszy (jego masa odpowiada 0,107 masy Ziemi). Ma rzadką atmosferę, na którą składa się głównie dwutlenek węgla. Inaczej niż na Wenus efekt szklarniowy jest tu jednak słaby. Cząsteczek dwutlenku węgla jest bowiem w atmosferze procentowo dużo, ale z powodu małej gęstości atmosfery dużo mniej niż w atmosferze ziemskiej. Słaby efekt szklarniowy i mniejsza ilość energii otrzymywanej od Słońca powodują, że średnia temperatura przy powierzchni Marsa wynosi od około -87°C zimą do około -5°C latem. W rejonie biegunów Marsa utworzyły się czapy lodowe. Powiększają się one w okresie zim marsjańskich na poszczególnych półkulach jako efekt zestalenia się dwutlenku węgla z atmosfery. W okresie lata dwutlenek węgla wraca do atmosfery. Na powierzchni Marsa widać wiele wulkanów, takich jak Olympus Mons, najwyższe wzniesienie w Układzie Słonecznym (wznosi się 21 km nad średnią powierzchnią planety) oraz doliny o genezie tektonicznej (np. Vallles Marineris). Czerwona barwa powierzchniowych warstw planety pochodzi od tlenków żelaza. Mars ma dwa małe księżyce: Fobosa i Deimosa.