Ziemia – trzecia planeta Układu Słonecznego – leży w średniej odległości od Słońca równej 149 598 261 km. Średnia odległość Ziemi od Słońca jest zarazem traktowana jako astronomiczna jednostka odległości (jednostka astronomiczna) stosowana najczęściej w opisie względnego położenia ciał niebieskich w Układzie Słonecznym. Orbita wokółsłoneczna Ziemi nie jest jednak orbitą kolistą, ale eliptyczną, a Słońce położone jest w jednym z ognisk tej elipsy.
W swoim ruchu po orbicie Ziemia znajduje się obecnie najbliżej Słońca (peryhelium) 2 stycznia – w odległości około 147 mln km, a najdalej (aphelium) 2 lipca – około 152 mln km. Czas obiegu Ziemi wokół Słońca definiuje jedną z podstawowych jednostek czasu, czyli rok. Rok gwiazdowy to okres między kolejnymi dwoma momentami przejścia Słońca na tle tych samych gwiazd i wynosi on dla Ziemi 365 dni ziemskich 6 godzin 9 minut i 9,54 sekundy. Prędkość liniowa ruchu Ziemi po orbicie wynosi średnio 29,8 km/s, ale zmienia się w zależności od położenia w danym punkcie orbity.
Zarówno pod względem średnicy (na równiku 12750 km), masy (prawie 6 tryliardów ton), jak i gęstości (5,51 g/cm3) jest to największa spośród planet wewnętrznych. Charakteryzuje się również najszybszym spośród nich obrotem wokół własnej osi. Posiada silne wewnętrzne, bipolarne (z dwoma biegunami) pole magnetyczne, które chroni ją przed wiatrem słonecznym. Ma ponadto jednego stosunkowo dużego naturalnego satelitę – Księżyc. Jest to jedyna spośród planet w znacznym stopniu pokryta wodą w stanie ciekłym. W Układzie Słonecznym oceany ciekłej wody występują również na niektórych z księżyców planet zewnętrznych, jednakże pod grubą pokrywą lodową. Na tle pozostałych planet wyróżnia też Ziemię obecność organizmów żywych, które silnie wpłynęły m.in. na skład atmosfery ziemskiej.