Kraje południa Europy - środowisko, ludność, gospodarka i in. - Geografia - strona 2

i portugalska Lizbona.
W państwach Europy Południowej leżących na zachód od Morza Adriatyckiego ludność posługuje się językami indoeuropejskimi z grupy romańskich: portugalskim, hiszpańskim (kastylijskim), galicyjskim (północno-zachodnia Hiszpania), katalońskim, włoskim i sardyńskim. Wyjątkiem są mieszkający na pograniczu francusko-hiszpańskim Baskowie posługujący się językiem nieindoeuropejskim i Maltańczycy mówiący językiem pokrewnym językowi arabskiemu. Na północnych Bałkanach przeważają narody posługujące się językami słowiańskimi, na południu zaś indoeuropejscy Albańczycy (używający ostatniego z wymarłych języków iliryjskich) i Grecy.
Kraje Europy Południowej są celem nielegalnych imigrantów przybywających z Afryki i Azji przez Morze Śródziemne i Turcję. Np. we Włoszech ich liczbę w jednym tylko 2005 roku szacowano na 1 mln.
Począwszy od Chorwacji w kierunku zachodnim dominującym wyznaniem jest rzymski katolicyzm, zaś na Bałkanach południowych (Czarnogóra i zwłaszcza Grecja) wschodnie prawosławie. W Albanii przeważają Muzułmanie – ok. 2/3 mieszkańców (chociaż liczni są też katolicy i prawosławni). Wzrasta jednak liczba ateistów, agnostyków i osób bezwyznaniowych (np. w Hiszpanii ponad 22% w 2009 roku).

STRUKTURA  TERYTORIALNA  PAŃSTWA  I  STOSUNKI  MIĘDZYNARODOWE

Większość państw Europy Południowej jest obecnie członkami Unii Europejskiej. Włochy były założycielem (w 1957 roku) Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, poprzednika UE. W roku 1981 do EWG przystąpiła Grecja, w roku 1986 Hiszpania i Portugalia, w roku 2004 do UE przystąpiła Malta (do roku 1963 była kolonia brytyjską), a w roku 2012 Chorwacja. Poza Unią Europejską pozostają jeszcze pozostałe państwa zachodnich Bałkanów, ale do członkowstwa w niej aspirują.
Hiszpania i Portugalia mają do dnia dzisiejszego posiadłości pozaeuropejskie
- Portugalia: wulkaniczną wyspę Maderę u wybrzeży Afryki i również wulkaniczny archipelag Azory na środkowym Atlantyku (prowincje autonomiczne należące do UE),
- Hiszpania: wulkaniczne Wyspy Kanaryjskie u wybrzeży Afryki (prowincja Hiszpanii), 2 miasta autonomiczne na północnym wybrzeżu Maroka – Ceuta i Melilla (oraz kilka wysepek i 1 półwysep u wybrzeży Maroka).

Hiszpania i Portugalia jako metropolie dawnych imperiów kolonialnych utrzymują bliskie kontakty kulturalne z państwami, w których językiem urzędowym jest język portugalski (gł. Brazylia, ale też np. Angola w Afryce) oraz język hiszpański (większość państw Ameryki Łacińskiej, razem z Hiszpania skupione są w Iberoamerykańskiej Wspólnocie Narodów).

Wśród państw Europy Południowej wyróżnia się Hiszpania. W rezultacie pokojowej zmiany systemu rządów z dyktatury stworzonej po wojnie domowej przez generała Franco do demokratycznej monarchii konstytucyjnej podzielono Hiszpanię na 17 wspólnot autonomicznych, mających duży zakres samorządu zwłaszcza w zakresie oświaty, podatków i in. Prowincje autonomiczne istnieją w obrębie: Portugalii (Azoty i Madera) oraz Włoch (5, m.in. niemieckojęzyczna prowincja Bolzano/Tyrol Południowy). W Grecji autonomię ma republika mnichów na Płw. Athos.

 ŚRODOWISKO  PRZYRODNICZE

Państwa Europy Południowej mają dobrze wykształconą linię brzegową. Leżą one nad Morzem Śródziemnym oraz jego odnogami: Morzem Liguryjskim, Morzem Tyrreńskim, Morzem Jońskim, Morzem Adriatyckim, Morzem Kreteńskim i Morzem Egejskim oraz nad Atlantykiem (Portugalia i północno-zachodnia Hiszpania).
Morze Śródziemne (inaczej niż nasz Bałtyk) nie jest morze szefowym – osiąga głębokość ponad 5 tys. m na Morzu Jońskim. Jest też bardziej słone (zasolenie 33-39‰) i cieplejsze (temperatura wody latem osiąga nawet

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (1)
Wynik działania 4 + 4 =
Bronz pinć
2017-05-25 16:53:26
Fajny artykuł. Jestem brąz 5 w LoL. Pozdrawiam Bronzowe Myśli.(Ta strona jest poświęcona krajom środziemnomorskim a wspominam tu o Broznowych. PS Prowadzący to pi***)
Ostatnio komentowane
.
• 2023-06-04 13:15:02
;
• 2023-06-04 12:38:28
Hejka może być
• 2023-06-04 08:47:54
H
• 2023-06-02 09:43:13
fff
• 2023-06-01 19:03:56