Wszystkie owady są rozdzielnopłciowe. Czasami występuje u nich wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. Najczęściej rozmnażają się w sposób płciowy, w czasie kopulacji dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego. Samice składają jaja w miejscach odpowiednich do rozwoju larw (np. w norkach ziemnych, pod korą drzew, w specjalnych plastrach czy we wnętrzu ciała innych organizmów). Przedstawicielki niektórych gatunków wykształciły specjalny narząd zwany pokładełkiem służący właśnie do składania jaj
U owadów występuje rozwój złożony, który przebiega z przeobrażeniem zupełnym lub niezupełnym.
W przeobrażeniu niezupełnym występują trzy stadia rozwojowe: jajo – larwa – imago (postać dorosła). Z jaja wykluwa się larwa (zwana niekiedy nimfą), która jest podobna do postaci dorosłej zarówno pod względem budowy jak i trybu życia. Zazwyczaj jednak jest mniejsza, brak jej skrzydeł i narządów płciowych. Czasem może też żyć w innym środowisku niż imago. Larwa rośnie, dojrzewa płciowo i kilkakrotnie linieje aż w końcu osiągnie stadium w pełni ukształtowanego dorosłego owada. Przeobrażenie niezupełne występuje u: ważek, skorków, karaczanów, prostoskrzydłych (np. pasikoników, szarańczy), pluskwiaków równoskrzydłych (np. mszyc) i wszy.
 |
|
Przeobrażenie niezupełne szarańczaka |
W przeobrażeniu zupełnym występują cztery stadia rozwojowe: jajo – larwa – poczwarka – imago. Z jaja wykluwa się larwa (zwana niekiedy nimfą), która jest całkowicie nie podobna do postaci dorosłej, zarówno pod względem budowy jak i trybu życia (np. dorosły motyl odżywia się nektarem, a jego larwa zwana gąsienicą jest roślinożerna). Larwa intensywnie się odżywia, rośnie i kilkakrotnie linie Następnie otacza się kokonem (chitynowa osłonka) i przekształca w kolejne stadium, którym jest nie pobierająca pokarmu i na ogół nieruchoma poczwarka. Teraz zachodzi okres intensywnych przemian (przepoczwarzenie), w czasie którego następuje całkowita przebudowa organizmu (wyglądu zewnętrznego i narządów wewnętrznych z wyjątkiem układu nerwowego). Proces przeobrażenia sterowany jest przez wiele hormonów. Po ostatniej wylince z osłon wydobywa się w pełni ukształtowany dorosły owad, który już nie linieje i nie rośnie. Przeobrażenie zupełne występuje u: łuskoskrzydłych (motyli), błonkoskrzydłych (np. mrówek, pszczół, os), muchówek (np. much, komarów), chrząszczy (np. biedronki, chrabąszcza majowego), pcheł.
 |
|
Larwa rusałki pawik/Patrick Clenet (05.2006)/commons.wikimedia.org |
 |
|
Poczwarka rusałki pawik/Lilly M(02.09.2006)/commons.wikimedia.org |
 |
| Imago rusałki pawik/Darkone(4.08.2005)/commons.wikimedia.org |
W świecie owadów występuje czasem zjawisko partenogenezy, czyli rozwoju organizmu z niezapłodnionych jaj. Spotykamy się z nim m.in. wśród owadów społecznych (np. u pszczół trutnie rozwijają się z niezapłodnionych jaj) i mszyc, u których występuje heterogonia, czyli naprzemienne występowanie w cyklu rozwojowym pokoleń płciowych i partenogenetycznych .