Owady odgrywają duża rolę w przyrodzie i w życiu człowieka. Związane jest to z tym, że stanowią najliczniejszą grupę organizmów na Ziemi i zajmują wiele różnych siedlisk (głównie lądowych, ale zdarzają się też owady wodne).
Pozytywne:
1. Są podstawową grupą konsumentów I rodzaju w ekosystemach lądowych.
2. Owady drapieżne (np. chrząszcze, biegacze, pareczniki czy ważki) biorą udział w utrzymaniu równowagi biocenotycznej poprzez regulację liczebności innych zwierząt (głównie drobnych bezkręgowców w tym także innych owadów). Te z nich, które żywią się owadami roślinożernymi są sprzymierzeńcami człowieka, gdyż zapobiegają masowemu pojawianiu się szkodników (tęcznik liszkarz poluje na gąsienice brudnicy mniszki, barczatki sosnówki i innych szkodników lasu). Również niektóre owady pasożytnicze zmniejszają liczebność swych roślinożernych kolegów będących szkodnikami upraw człowieka (przykładami pasożytniczych owadów są kruszynki i owadziarki).
3. Owady, dla których pokarmem jest nektar i pyłek (np. pszczoły) zapylają kwiaty roślin uprawnych, przez co odgrywają dużą rolę, gdyż jest to niezbędny proces prowadzący do zawiązania się owoców.
Zapylanie kwaiatów przez trzmiela/André Karwath(17.07.2005)/commons.wikimedia.org |
4. Owady będące saprofagami (np. żuk gnojowy, grabarz) czynią materię organiczną bardziej przyswajalna dla reducentów przez co uczestniczą w obiegu materii w przyrodzie.
5. Owady są ważnym elementem pożywienia dla wielu innych zwierząt, w tym głównie ptaków (ale także innych owadów, wijów, pajęczaków, ryb, płazów, niektórych gadów i wielu ssaków).
6. Produkty działalności niektórych owadów są wykorzystywane przez człowieka na skalę przemysłową np. miód i wosk produkowany przez pszczoły czy nici jedwabne wytwarzane przez motyla jedwabnika.
Kokony jedwabnika/Kwz (09.2007)/commons.wikimedia.org |
7. Niektóre owady (mrówki, termity) uczestniczą w procesach glebotwórczych.
8. Niektóre owady uczestniczą w procesie rozsiewania nasion (np. mrówki).
Negatywne:
1. Wiele owadów jest uciążliwymi szkodnikami niszczącymi uprawy (np. stonka ziemniaczana), lasy (np. barczatka sosnówka), magazyny żywności (wołek zbożowy), ubrania (mole), drewniane budynki i inne przedmioty wykonane z drewna (kołatki).
2. Pasożyty roślin (np. mszyce, niektóre pluskwiaki) mogą przenosić różne choroby wirusowe.
3. Niektóre owady zanieczyszczają żywność (mrówki faraona, skorki, karaczany).
4. Owady pasożytujące na człowieku i zwierzętach są uciążliwe, trudno je zwalczyć, powodują bolące lub swędzące ukoszenia a ponadto mogą przenosić różne choroby np. wszy – dur plamisty i tyfus, komary – malarię, mucha tse-tse – śpiączkę, pluskwy – gorączkę Q, pchły – dżumę.