Rodzaje grzybów

Obecnie znanych jest ok. 80 tysięcy gatunków grzybów, jednak przypuszcza się może być ich znacznie więcej, nawet ok. 1, 5 miliona.

Najważniejsze grupy (typy w systematyce) grzybów to: skoczki, sprzężniowe, workowce i podstawczaki.

Skoczki to najprostsze, zazwyczaj jednokomórkowe grzyby występujące głównie w wodnym środowisku. Zróżnicowane pod względem trybu życia (pasożytnicze lub saprofityczne). Przedstawicielami skoczków są: Synchytrium endobioticum (wywołuje raka ziemniaczanego) oraz Olpidium (wywołuje choroby kapusty i wyki).

Spizellomycete - przedstawiciel skoczków
Spizellomycete - przedstawiciel skoczków

Sprzężniowe to grzyby zbudowane ze strzępek komórczakowych. Głównie saprofityczne, które wytwarzają kolonie na martwej materii organicznej pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Należą tutaj pleśniak biały i rozróżek czarniejący (tworzący czarne naloty głównie na owocach). Ponad to sprzężniowe mogą być pasożytami roślin, grzybów i zwierząt. Rozmnażają się przez gametangiogamię (gametangia niezróżnicowane), w rozwoju występuje zygospora – przetrwalnikowa wielojądrowa komórka otoczona często kolczystą ścianą komórkową.

Pleśniak biały
Pleśniak biały (Mucor mucedo)/James Lindsey (11.07.2007)/commons.wikimedia.org

Workowce to najliczniejsza grupa grzybów, która jest bardzo zróżnicowana zarówno pod względem budowy jak i trybu życia oraz sposobu rozmnażania się. Cechą wspólną wszystkich workowców jest wytwarzanie worka, w którym po procesie płciowym i wyniku mejozy powstaje osiem zarodników tzw. askospor. Do workowców zaliczamy jednokomórkowe drożdże (które nie wytwarzają owocników) oraz workowce właściwe, które zbudowane są ze strzępek wielokomórkowych. Workowce właściwe wytwarzają owocniki (o różnych kształtach –np. miseczkowate, butelkowate), które mają niewielkie rozmiary, dlatego nie są tak cenione przez grzybiarzy jak owocniki podstawczaków.

Owocnik mieseczkowaty czarki szkarłatnej
Owocnik mieseczkowaty czarki szkarłatnej

Workowce właściwe rozmnażają się płciowo na drodze gametangiogami (gametangia zróżnicowane na plemnie i lęgnię) oraz bezpłciowo przez zarodniki. Jednokomórkowe rozmnażają się bezpłciowo główne przez podział komórki i pączkowanie; co jakiś czas tworzą worek z zarodnikami. Workowce są saprofitami lub pasożytami.

Wśród workowców na uwagę zasługują:

pędzlaki i kropidlaki, czyli tzw. grzyby pleśniowe, które niszą produkty spożywcze (tworzą tzw. zielone pleśnie); z pędzlaka wyizolowano penicylinę (bakteriobójczy antybiotyk);

drożdżaki, które wywołują groźne choroby ludzi – grzybice;

miseczniki, które są głównymi destruentami biocenoz, a ich niektórzy przedstawiciele – smardze, trufle i dzieżki, są cenionymi grzybami jadalnymi;

Smardz jadalny
Smardz jadalny/Strobilomyces(28.12.2005)/commons.wikimedia.org

szpetczaki, które są bezwzględnymi pasożytami roślin; powodują powstawanie czarcich mioteł (Taphrina), mącznych nalotów na zielonych częściach winorośli, agrestu, dębu (mączniaki) oraz obniżenie planów zbóż (buławinka czerwona); sporysz (grzybnia przetrwalnikowa) buławinki może być przyczyną groźnych zatruć;

Czarcia miotła
Czarcia miotła na wierzchołku modrzewia/Jerzy Opioła/commons.wikimedia.org

Podstawczaki są najwyżej uorganizowaną grupą grzybów. Cechą wspólną wszystkich podstawczaków jest wytwarzanie podstawki, w której po kariogamii i mejozie powstają zarodniki podstawkowe tzw. bazydiospory. Grzybnia podstawczaków zbudowana jest z wielokomórkowych strzępek (ze ścianami poprzecznymi z otworem) na ogół dikariotycznych (faza haploidalna jest skrócona). Podstawczaki rozmnażają się płciowo na drodze somatogami (łączenie niezróżnicowanych morfologiczne strzępek + i strzępek -) oraz bezpłciowo przez bazydiospory i konidia. Większość gatunków to saprofity, nieliczne są pasożytami (rdza źdźbłowa atakująca zboża, głownie atakujące kukurydzę).

Najbardziej znanymi podstawczakami są grzyby kapeluszowe o okazałych owocnikach w kształcie kapelusza i trzonka. Przedstawicielami grzybów kapeluszowych są zarówno cenione przez grzybiarzy grzyby jadalne jak i grzyby trujące, które powodują groźne zatrucia a nawet śmierć.

Pieczarka polna
Pieczarka polna (Agaricus campestris)/Alan Rockefeller (24.02.2007)/commons.wikimedia.org

Grzyby jadalne są często mylone z ich niejadalnymi odpowiednikami. Oto najważniejsze z nich:

Grzyby jadalne

Grzyby niejadalne

borowik szlachetny

goryczak żółciowy

koźlarz babka

goryczak żółciowy

czubajka kania

muchomor sromotnikowy

pieprznik jadalny (kurka)

lisówka pomarańczowa

opieńka miodowa

maślanka wiązowa

mleczaj rydz

mleczaj wełnianka

pieczarka polna

muchomor jadowity

Polecamy również:

  • Budowa grzybów

    Grzyby nie tworzą tkanek ani narządów. Niektóre z nich są organizmami jednokomórkowymi (droższe). Większość ma plechowate ciało zwane grzybnią. Grzybnia zbudowana jest ze strzępek, czyli nitkowatych struktur wypełnionych cytoplazmą, w której krążą organelle... Więcej »

  • Odżywianie i oddychanie grzybów

    Odżywianie się grzybów: Grzyby nie posiadają chloroplastów, w związku z czym nie potrafią samodzielnie wytworzyć pokarmu. Są więc organizmami cudzożywnymi, które substancje organiczne czerpią z otoczenia. Pokarm pobierany jest przez wchłanianie. Produkowane przez grzyby enzymy trawiennie... Więcej »

  • Rozmnażanie grzybów

    Grzyby mogą rozmnażać się na zarówno bezpłciowo jak i płciowo. Rozmnażanie bezpłciowe: 1. przez podział komórki macierzystej na dwie komórki potomne (u grzybów jednokomórkowych); 2. przez pączkowanie, gdzie nowy osobnik powstaje przez odpączkowanie od osobnika... Więcej »

  • Znaczenie grzybów

    Znaczenie pozytywne grzybów: 1. Grzyby saprofityczne są niezbędnym ogniwem obiegu materii w przyrodzie. Pełnią rolę reducentów (destruentów) rozkładających martwą materię ograniczą do prostych związków nieorganicznych, które mogą być ponownie wykorzystane. 2.... Więcej »

  • Porosty

    Porosty (Lichenes) są samożywnymi organizmami lądowymi, które powstały w wyniku symbiozy grzyba (najczęściej workowca, rzadziej podstawczaka) z glonem (zielenicą). Z ewolucyjnego punktu widzenia porosty uważane są za grzyby zlichenizowane, czyli takie które... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 4 =
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27
przegralem nnn do tego artykulu
• 2024-11-16 13:50:26