Pasożytnictwo to antagonistyczna forma współżycia dwóch organizmów, gdzie jednej organizm będący pasożytem czerpie korzyści kosztem żywiciela, czyli drugiego organizmu ponoszącego straty. W relacji tej żywiciel jest miejscem bytowania, zdobywania pokarmu, rozwoju i rozmnażanie się pasożyta. Organizm, w którym rozwijają się formy larwalne pasożyta nazywamy żywicielem pośrednim, a taki, w którym żyje postać dorosła żywicielem ostatecznym.
Ze względu na charakter pasożytnictwa wyróżnimy:
• pasożyty obligatoryjne (bezwzględne), czyli takie, dla których pasożytnictwo jest jedynym sposobem życia, niezbędnym do pełnego rozwoju (np. przywry, tasiemce).
• pasożyty fakultatywne (względne), czyli takie, dla których pasożytnictwo nie jest koniecznością; w zależności od warunków mogą prowadzić wolny lub pasożytniczy tryb życia (np. węgorek jelitowy).
Ze względu na miejsce bytowania pasożyty dzielimy na:
• zewnętrzne (ektopasożyty), które pasożytują na powierzchni lub w jamach ciała żywiciela (np. jama nosowa) pozostających w bezpośrednim kontakcie z otaczającym je środowiskiem zewnętrznym np. świerzbowiec, wesz, pchła, kleszcz. Stanowią 10 % wszystkich pasożytów.
• wewnętrzne (endopasożyty), które pasożytują wewnątrz ciała żywiciela np. tasiemiec, glista ludzka, owsiki. Stanowią 90 % wszystkich pasożytów.
Ze względu na czas pasożytowania pasożyty dzielimy na:
• czasowe – to takie, które żyją w środowisku zewnętrznym, a na żywicielu pasożytują tylko w czasie pobierania pokarmu (np. kleszcze, pijawki).
• stałe – ta takie, które na każdym etapie życia (we wszystkich stadiach rozwojowych) prowadzą pasożytniczy tryb życia np. ( np. glista ludzka, owsiki, zarodziec malarii).
• okresowe – ta takie, które tylko na określonym etapie swojego życia (w stadium larwy lub postaci dorosłej) prowadzą pasożytniczy tryb życia, pozostałą czas spędzają jako formy wolnożyjące.(np. larwa gza bydlęcego, bąk).
Ze względu na liczbę żywicieli pasożyty dzielimy na:
• monokseniczne (jednodomowe) – to takie, których cały cykl rozwojowy zachodzi w organizmie jednego żywiciela (np. glista ludzka, owsik).
• polikseniczne (wielodomowe) – to takie, które potrzebują kilku żywicieli należących do różnych gatunków do odbycia całego cyklu rozwojowego (np. motylica wątrobowa, bruzdogłowiec szeroki).
 |
| Kleszcz po pasożytowaniu na psie/Marcin Patoła (07.06.2009)/commons.wikimedia.org |