Mikroelementy to pierwiastki, których udział w budowie organizmu jest nieznaczny, lecz ważny (od 0,01 % do 0,00001 % suchej masy). Zaliczamy do nich m.in. żelazo, miedź, cynk, jod, fluor, kobalt.
Żelazo (Fe)
jest składnikiem enzymów oddechowych w oddychaniu końcowym, enzymów fotosyntetycznych fazy jasnej, hemoglobiny i mioglobiny;
Źródła: wątroba, jaja, ryby, mięso
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: anemia, osłabienie, bóle głowy, arytmia serca
Skutki niedoboru u roślin: chloroza liści, zaburzenia w fotosyntezie
Miedź (Cu)
jest składnikiem wielu enzymów oddechowych oraz hemocyjaniny (barwnik krwi mięczaków);
Źródła: orzechy, nasiona, fasola, wątroba, jaja, ostrygi;
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: występuje rzadko;
Skutki niedoboru u roślin: bielenia i zasychanie wierzchołków pędów, utrata turgoru;
Cynk (Zn)
jest składnikiem insuliny oraz enzymów odpowiedzialnych za trawienie białek. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego;
Źródła: produkty zbożowe, nasiona słonecznika, czerwone mięso, orzechy ziemne, ostrygi;
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: łamliwość włosów i paznokci, powolne gojenie się ran, choroby skóry, zahamowanie wzrostu i rozwoju, zaburzenia czynności gonad;;
Skutki niedoboru u roślin: chloroza, zwijanie i karłowacenie liści;
Jod (I)
jest składnikiem hormonów wzrostu (tyroksyny o trójjodotyroniny);
Źródła:owoce morza, wodorosty, sól jodowana, wdychane powietrze morskie;
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: niedoczynność tarczycy (wole, otyłość, ociążałość), u dzieci niedorozwój fizyczny i umysłowy;
![]() |
Kobieta z wolem guzkowatym |
Fluor (F)
jest składnikiem kości i szkliwa zębów;
Źródła: ryby, wątroba, pasty do zębów;
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: próchnica, ubytki zębów
Kobalt (Co)
jest składnikiem witaminy B12. Bierze udział w tworzeniu erytrocytów
Źródła: mięso, nabiał
Skutki niedoboru u człowieka i zwierząt: anemia
Skutki niedoboru u roślin: zahamowanie procesu wiązania azotu przez rośliny motylkowe