Regresem demograficznym nazywa się zjawisko zmniejszania się liczby ludności (liczba zgonów przekracza wówczas liczbę urodzin) – obecnie zjawisko to dotyczy w największej mierze Europy, która jest jedynym kontynentem ze zmniejszającą się liczbą mieszkańców.
Przyczyny regresu demograficznego mogą być bardzo zróżnicowane i – co ciekawe – wcale nie wynikają ze złych warunków do posiadania dzieci, takich jak np. niskie dochody, niestabilna sytuacja w kraju itp.
Regres demograficzny - przyczyny
1. zmiana mentalności ludzi, dla których priorytetem jest kariera zawodowa i osiągnięcie dobrej sytuacji finansowej, co opóźnia posiadanie dzieci lub je całkowicie wyklucza,
2. wzrost świadomości rozrodczej kobiet, powszechne stosowanie środków antykoncepcyjnych (świadomość + dostępność),
3. indywidualizm i konsumpcyjny styl życia,
4. spadek płodności m.in. wynikający z życia w ciągłym stresie,
5. panujący w społeczeństwie model małej rodziny (tylko małżeństwo lub małżeństwo z jednym dzieckiem),
6. późne zawieranie małżeństw, a także ich rozpad,
Regres demograficzny - skutki
Zmniejszanie się liczby ludności w danym kraju ma zwykle bardzo negatywne konsekwencje ekonomiczne i kulturowe. Jeśli chodzi o wpływ na gospodarkę kraju, to ze zmniejszaniem się liczby ludności wiąże się kurczenie rynku zbytu, problemy z ubezpieczeniami społecznymi, emeryturami, rękami do pracy itp. W sferze kulturowej zmniejszanie się liczby ludności może doprowadzić m.in. napływu imigrantów z grup etnicznych obcych dla danego terenu, a przez to – napięć i sporów na tle kulturowym, religijnym itp.