Pakt Bagdadzki był to polityczno-wojskowy układ zawarty w Bagdadzie w 1955 roku z inicjatywy Stanów Zjednoczonych przez państwa strefy Środkowego i Bliskiego Wschodu tj. Irak, Iran, Turcję i Pakistan. Potem przystąpiła do niego także Wielka Brytania.
Cel
Pakt został zawarty celem powstrzymania agresywnej polityki Związku Radzieckiego i Chin. Do paktu mógł należeć każdy kraj arabski, który był zainteresowany utrzymaniem pokoju w rejonie Bliskiego i Środkowego Wschodu. Pakt miał być spoiwem łączącym obszary działania bloków wojskowo-politycznych, które już istniały, czyli NATO, SEATO, w ramach doktryny okrążania Chin i ZSRR. Państwa układu miały za zadanie utrzymać wpływy mocarstw zachodnich na Środkowym i Bliskim Wschodzie. Teren ten był szczególny ze względu na sąsiedztwo z krajami komunistycznymi oraz szlaki handlowe i komunikacyjne, które łączyły Europę, Azję i Afrykę ze złożami ropy naftowej.
Formy działania
- opracowanie planów akcji zbrojnych
- rozbudowa i umacnianie potencjału wojskowego państw członkowskich
- organizowanie manewrów raz w roku oraz innych form szkolenia wojsk
Wycofanie się Iraku
W 1958 roku Irak wycofał się z układu, który od tego momentu nosił nazwę CENTO (Organizacja Paktu Centralnego). W 1958 roku władzę w Iraku przejęli lewicowi wojskowi i kraj przestał współpracować z członkami układu. CENTO przeniósł więc swą siedzibę do Ankary.
Organy CENTO
- Rada Ministrów Spraw Zagranicznych
- Stała Rada Ambasadorów
Stany Zjednoczone formalnie nie były członkiem paktu. Miały jednak status specjalny, który umożliwiał Amerykanom pracę w trzech komisjach: wojskowej, ekonomicznej i antywywrotowej. Z członkami paktu USA podpisały dwustronne układy o współpracy wojskowej i ekonomicznej.
Rozpad Paktu Bagdadzkiego
Między członkami CENTO pojawiły się jednak różnice polityczne i rozbieżności dotyczące interesów. Spowodowało to stopniowy zanik aktywności całej organizacji. Rozpad CENTO zapoczątkowało wystąpienie Iranu, gdzie w 1979 roku doszło do zwycięstwa rewolucji islamskiej. Jeszcze w tym samym roku z paktu wystąpiły Turcja i Pakistan. Był to faktyczny koniec jego działalności.
