1. Rachunek sumienia
Rachunku sumienia nie należy traktować wyłącznie jako spisu złych uczynków i przewinień. Trzeba odkryć również przyczyny nagannego postępowania, żeby móc je wyeliminować w przyszłości. Ważne jest także, aby człowiek, który dokonuje rachunku sumienia był wobec siebie uczciwy, a nie pobłażliwy oraz nazywał zło po imieniu. Głównym odniesieniem w ocenie własnego zachowania powinny być słowa i czyny samego Jezusa Chrystusa.
2. Żal za grzechy
Sobór Trydencki określił żal za grzechy jako ból duszy i znienawidzenie popełnionego grzechu z postanowieniem niegrzeszenia w przyszłości (KKK 1451). Człowiek, który żałuje złego postępowania, zwraca się ponownie ku Bogu. Wyróżnia się żal doskonały, mający swoje źródło w miłości do Boga oraz żal niedoskonały, wynikający z innych pobudek np. lęku przed karą. Do tego, aby sakrament pokuty był ważny, czyli Bóg wybaczył nam grzechy, wystarczy żal niedoskonały.
3. Mocne postanowienie poprawy
To owoc szczerego żalu za grzechy. Postanowienie poprawy jest postanowieniem, że zrobimy wszystko, aby dany grzech się nie powtórzył. Wiąże się to też z zerwaniem z tym, co powoduje złe postępowanie np. nieodpowiednim towarzystwem. Jest to decyzja pracy nad sobą, która obejmuje nie tylko unikanie grzechu, ale także czynienie jak najwięcej dobra. Poprawa życia jest możliwa dla każdego człowieka.
4. Szczera spowiedź
Szczera spowiedź polega na wyznaniu wobec kapłana wszystkich grzechów, które przypomnieliśmy sobie, robiąc rachunek sumienia, czyli zarówno grzechów ciężkich, jak i powszednich. W czasie spowiedzi powinno się również wyjawić motywy swojego postępowania. Ukrywanie grzechów przed księdzem czyni spowiedź nieważną. Należy również pamiętać, że spowiednik jest tylko pośrednikiem, a w rzeczywistości spotkanie przy konfesjonale, jest spotkaniem z samym Jezusem. Spowiedź jest pojednaniem z Bogiem.
5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu
Zadośćuczynienie jest naprawieniem zła, które zostało przez nas wyrządzone. Obejmuje ono nie tylko pokutę zadaną przez kapłana, ale przede wszystkim konkretne działania, które mają być wynagrodzeniem bliźniemu za wyrządzone krzywdy np. należy oddać skradzione pieniądze. Zadośćuczynienie jest dowodem, że człowiek faktycznie pragnie zmiany swojego postępowania. Powinno być adekwatne i proporcjonalne do popełnionego grzechu. Zadośćuczynić należy w jak najkrótszym czasie od spowiedzi.