Określenie Matki Bożej jako Królowej narodu polskiego pojawiło się w drugiej połowie XVI wieku. Wówczas jeden z poetów renesansowych ,Grzegorz z Sambora, nazwał Maryję Królową Polski i Polaków. Samo uzasadnienie tego tytułu sięga jednak XVII wieku, kiedy to zwycięstwo odniesione nad Szwedami i cudowną obronę Jasnej Góry przypisano wstawiennictwu Matki Bożej. Po tych sukcesach król Jan Kazimierz złożył 1 kwietnia 1656 roku w katedrze lwowskiej przed cudownym obrazem Matki Bożej Łaskawej tzw. ślub lwowskie. Monarcha oddał wówczas Rzeczpospolitą pod opiekę Maryi i ogłosił Ją szczególną Patronką Królestwa Polskiego. Obiecał przy tym szerzyć Jej cześć oraz ślubował wystarać się u Stolicy Apostolskiej o pozwolenie na obchodzenie święta Maryi jako Królowej Korony Polskiej.
Po Mszy świętej w katedrze lwowskiej przedstawiciel papieża (nuncjusz apostolski) w trakcie odśpiewywania Litanii do Najświętszej Maryi Panny ( Litanii Loretańskiej), dodał nowe wezwanie do treści modlitwy: „Królowo Korony Polskiej, módl się za nami”, które zgromadzeni biskupi i senatorowie trzykrotnie powtórzyli. Oficjalnie zmianę w tekście zatwierdził Pius X w 1908 r. Do dziś wezwanie to obecne jest w litanii, przy czym zostało przekształcone po II wojnie światowej na „Królowo Polski”.
Według niektórych podań tytuł Królowa Polski został przekazany jezuicie, Giulio Mancinelliemu, w 1608 r. w Neapolu przez samą Matkę Bożą. I chociaż jego objawienie Kościół uznał za prawdziwe, to jednak powszechnie w Polsce uważa się, że to śluby lwowskie Jana Kazimierza zapoczątkowały nazywanie Maryi Królową Polski.
Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski wprowadzono dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1920 r. Obchodzi się ją od 1923 r. w dniu 3 maja, co ma podkreślać łączność święta z uchwaloną 3 maja 1791 roku pierwszą konstytucją polską. Od 1992 r. (tak, jak w okresie międzywojennym) dzień ten jest świętem narodowym Polski – dla upamiętnienia zarówno uchwalenia Konstytucji, jak i uroczystości Królowej Polski.
Pomimo faktu, że ślubowanie Jana Kazimierza odbyło się przed obrazem Matki Bożej Łaskawej we Lwowie, to przyjęto, że najlepszym typem obrazu Królowej Polski jest obraz Matki Bożej w Częstochowie. W 1717 roku odbyła się jego koronacja papieskimi koronami; była to pierwsza koronacja wizerunku Maryi poza Rzymem. Wydarzenie to uznano za koronację Maryi na Królową Polski.
W 1945 r. Episkopat Polski, pod przewodnictwem kardynała Augusta Hlonda, na Jasnej Górze odnowił akt poświęcenia się i oddania Bożej Matce oraz powtórzył śluby lwowskie. Rok później, 8 września, również na Jasnej Górze, doszło do aktu poświęcenia całego narodu polskiego Niepokalanemu Sercu Maryi. 26 sierpnia 1956 roku, w ramach przygotowań do tysięcznej rocznicy chrztu Polski, Episkopat ponownie odnowił śluby. Z kolei 5 maja 1957 r. wszystkie diecezje i parafie oddały się pod opiekę Maryi. W 1962 r. Jan XXIII ogłosił Maryję główną patronką Polski i Opiekunką naszego narodu.
Maryi od początku istnienia państwa polskiego oddawano wyjątkową cześć. Już pierwszy król Polski, Bolesław Chrobry, miał wystawić w Sandomierzu kościół pod wezwaniem Matki Bożej. Obecnie w wielu polskich miastach istnieją tzw. kościoły mariackie, czyli poświęcone w sposób szczególny Maryi. Polskim zwyczajem jest również odprawianie rorat w Adwencie, czyli porannych Mszy Świętych ku czci Najświętszej Maryi Panny. Maryja była także Patronką polskiego rycerstwa, czego dowodem jest m.in. znaleziony na palcu hetmana Stanisława Żółkiewskiego pierścień z napisem: Mancipium Mariae (własność Maryi). Bardzo często zdobiono również kamienice i mury obronne wizerunkami Matki Bożej, co miało zapewnić Jej opiekę.
Na terenie Polski znajduje się kilkadziesiąt dużych i znanych sanktuariów maryjnych. Wiele przydrożnych kapliczek również jest poświęconych Matce Bożej. Ponadto tyle pieśni religijnych ku czci Maryi nie ma żaden naród w świecie, co naród polski. Jedną z nich jest powstała w 2. połowie XIX wieku Z dawna Polski Tyś Królową, którą wykonuje się m.in. na skupieniach religijnych i ważnych uroczystościach kościelnych. .
Matce Bożej artyści często poświęcali swoje utwory literackie, czego przykładem jest hymn Bogarodzica, uważany za najstarszy utwór w języku polskim. Z kolei ołtarz Wita Stwosza ołtarz Zaśnięcie Matki Bożej wykonany dla głównego ołtarza kościoła Mariackiego w Krakowie to arcydzieło rzeźby na skalę światową.
Maryja objawiła się w 1877 r. dwóm dziewczynkom w Gietrzwałdzie (obecnie województwo warmińsko-mazurskie). Z ich relacji wynika, że Matka Boża siedziała na tronie, w koronie na głowie i z berłem w dłoni, i sama przedstawiła się jako Królowa Polski.