Powieść Conrada to tragiczna historia życia młodego marynarza, który w kluczowym momencie swojego życia popełnia błąd i postanawia ponieść jego konsekwencje. Jima poznajmy dzięki relacjom jego znajomych, towarzyszy rejsów i przypadkowych świadków jego procesu.
Bohater powieści od wczesnej młodości pragnie zostać marynarzem. Marzenie to jest poparte przekonaniem o własnej wyjątkowości i młodzieńczym pragnieniem wykazania się odwagą i bohaterstwem. Jim osiąga swój cel dostając posadę oficera na statku „Patna”. Wydarzenia rozgrywające się w trakcie niefortunnego rejsu (przeciążenie statku, wypadek, przekonanie kapitana o rychłym zatonięciu „Patny”) stawiają bohatera w tzw. sytuacji granicznej. Młody żeglarz, postawiony w sytuacji zagrożenia własnego życia musi błyskawicznie wybrać pomiędzy dwoma wartościami: honorem (i prawdopodobną śmiercią dzieloną z setkami pielgrzymów) lub życiem. Przerażony Jim wybiera to drugie, dołączając do tchórzliwego dowództwa statku. Skok bohatera z burty i chwila jego wahania to kluczowy moment całego utworu. Od tego momentu bohatera prześladować będzie obsesyjne pragnienie odzyskania utraconego haniebnie honoru.
Honor to główny motyw całego utworu i wartość, jaka determinuje zachowanie Jima. Wyobrażenia młodego marynarza o pracy na morzu (i możliwym wykazaniu się bohaterstwem) okazują się infantylną mrzonką. Gdy pojawia się realne niebezpieczeństwo, bohater nie potrafi podjąć właściwej decyzji, poddaje się woli większości. Tym samym łamie nie tylko podstawową zasadę postępowania marynarza w przypadku katastrofy (podczas ewakuacji załoga opuszcza statek jako ostatnia), ale i jedną z najważniejszych zasad moralnych. Jim wie, że swym zachowaniem w pewien sposób „skazuje” pielgrzymów na śmierć. Co prawda podróżni zostają uratowani, nie zmienia to jednak faktu, że dowództwo pozostawiło ich na pastwę losu.
Aby odzyskać utracone poczucie własnej wartości, Jim musi ponieść karę. Moment rehabilitacji rozpoczyna się już w trakcie procesu (pozostali członkowie dowództwa unikają konfrontacji z sądem). Wyrok i odebranie możliwości wykonywania zawodu to dopiero początek. Pełna przemiana bohatera następuje na egzotycznej wyspie Patusan. Jim podejmuje trud zapracowania na ludzki szacunek i odzyskania utraconego zaufania do samego siebie. Jego praca przynosi skutek. Malajczycy szanują go, kochają i pokładają w nim zaufanie. Bohater powoli osiąga równowagę duchową – wina zostaje zrównoważona.
Niestety, nieuwaga i naiwność Jima doprowadzają do kolejnej tragedii – podczas walk z piratami ginie syn miejscowego wodza. Konfrontacja bohatera z ojcem młodzieńca to powtórka sytuacji z „Patny”. Tym razem Jim wybiera honor, z godnością idąc na śmierć.
Jim uosabia swoją postawą tzw. etykę conradowską. Conrad wielokrotnie podkreśla w swoich powieściach, jak ważne są moralności, etyka i wierności wyznawanym zasadom. Obowiązek, odwaga, walka o słuszne racje, obrona słabszych, uczciwość, bezkompromisowość – to wartości bliskie bohaterom jego dzieł. Historia Jima pokazuje siłę walki o własną godność i o odzyskanie dobrego imienia.