Geneza
Ta amerykańska powieść wpisująca się w nurt realistyczny ukazała się w 1939 roku nakładem Viking Press. Bezpośrednim przyczynkiem do napisania książki były dla Steinbecka własne doświadczenia. Po wydaniu powieści pt. W niepewnym boju, pisarz sam zatrudnił się przy zbiorach w obozach tworzonych przez wędrownych robotników w czasach kryzysu. Podczas pracy Steinbeck miał zapisywać swoje obserwacje z życia codziennego w dolinach, a następnie publikować w formie artykułów w „San Francisco News”. Część z tych tekstów znalazła się na kartach Grony gniewu.
Powieść okazała się dla Johna Steinbecka ogromnym sukcesem.
Problematyka
Steinbeck szczególnie interesował się problemem ucisku klasowego robotników. Pisarz umieścił realia powieści w czasach tzw. wielkiego kryzysu gospodarczego, początkowo obejmującego Stany Zjednoczone, a następnie rozprzestrzenionego na skale ogólnoświatową. Bankructwo, niewypłacalność dłużników i związane z tym rozpowszechnienie się bezrobocia spowodowały zagrożenie poważną klęską ekonomiczną i pogorszenie się stanu życia nie tylko najuboższych warstw społecznych. John Steinbeck za cel obrał sobie dogłębne poznanie środowiska robotniczego od wewnątrz oraz scharakteryzowanie jego psychologii.
Budowa powieści
Głównym motywem, na którym zasadza się struktura całej powieści jest podróż, stanowiąca pretekst do przedstawienia poszczególnych obrazów życia określonej grupy społecznej o charakterze dokumentalnym. W pewnym sensie książka Steinbecka opiera się także na konstrukcji rodzinnej, tzn. przedstawia rodzinę jako najmniejszą komórkę społeczną, która radzi sobie we własnym gronie, wpiera się wzajemnie na wydzielonej części ziemi. Gdy Joadowie decydują się na podróż po Kalifornii te więzy rozluźniają się, czy wręcz rozpadają, co z czasem osłabia charaktery poszczególnych bohaterów, teraz już samotnych jednostek. Steinbeck zastosował w powieści konwencję naturalistyczną – odnosi się to również do źródeł, z których pisarz korzystał podczas tworzenia fabuły. Przyjął metodę empirycznego doświadczenia losu uciśnionych robotników by jak najlepiej zrozumieć ich położenie.
Styl i język
W powieści Steinbecka można odnaleźć dużą dozę dramatyzmu, objawiającego się zarówno w opisie krajobrazów, otoczenia bohaterów, ich emocji i myśli, a także w konstruowaniu kolejnych wydarzeń. Z kart Grony gniewu przemawia do czytelnika depresja i nastrój rozpadu. Tylko w niektórych momentach fabuły odnaleźć można akcenty pozytywne (m.in. postawa Toma, pragnącego walki z uciskiem i niesprawiedliwością, nawet kosztem własnym).