Geneza i nazwa
Awangarda Krakowska była drugą najważniejszą obok Skamandrytów grupą poetycką. Jak sama nazwa wskazuje, formacja utworzyła się w Krakowie, na początku lat 20., a jej głównym prawodawcą był Tadeusz Peiper. W latach I wojny światowej autor „Tędy” przebywał w Hiszpanii, gdzie zetknął się z nowoczesnymi, zachodnimi nurtami awangardowymi. Po powrocie do Polski Peiper skupił wokół siebie grono poetów, którzy chcieli wspólnie wystąpić z nowatorskim programem poetyckim. Został on zawarty w książkach Peipera „Nowe usta” (1925) i „Tędy” (1930).
Jednym z najgłośniejszych manifestów był tekst „Miasto, masa, maszyna”. Najważniejsze czasopismo grupy to krakowska „Zwrotnica” (1922 – 1927), a w późniejszym okresie „Linia” (1931 – 1933).
Sama nazwa nawiązuje do awangard zachodnich, które pojawiły się na początku XX wieku, a które były różnorodnymi kierunkami w sztuce zrywającymi z tradycją, realizmem i mimetyzmem, np. ekspresjonizm, surrealizm, dadaizm.
Twórcy
Oprócz twórcy i teoretyka grupy Tadeusza Peipera do ważnych osobowości Awangardy Krakowskiej należeli Jan Brzękowski, Jalu Kurek i Julian Przyboś.