Akcja powieści Aleksandra Dumasa rozpoczyna się w 1625 roku, we Francji pod rządami Ludwika XIII. Tak naprawdę krajem rządzi zachłanny kardynał Richelieu. Widzimy nastoletniego d’Artagnan’a, który wstępuje do elitarnej królewskiej formacji muszkieterów. Rodzice żegnają go dając kilka podarków – maść leczącą wszelkie rany oraz szpadę oraz polecenie by pojedynkować się z każdym, kto go obrazi. W drodze do Paryża młodzieniec przeżywa pierwsze, niezbyt przyjemne przygody – zostaje bowiem pobity i okradziony w przydrożnej karczmie. W końcu dociera do stolicy i zgłasza się do pana de Treville na szkolenie muszkieterów.
 |
| Rysunek Maurice’a Leloira / www.wikipedia.org.pl |
Jako że d’Artagnan stracił po drodze list polecający od ojca, który był przyjacielem Treville’a, bohater miał utrudnione zadanie. Okazało się również, że muszkieterem może zostać tylko pod warunkiem, że wypełni dwuletnią służbę na dworze królewskim lub odznaczy się jakimś niezwykłym czynem. W tym samym czasie inni muszkieterowie – Portos, Atos i Aramis składają swojemu dowódcy raport z walk stoczonych ze sługami chytrego Richelieu. D’Artagnan przypadkiem wpada na trzech przyjaciół, którzy wyzywają go na pojedynek. Do starcia jednak nie dochodzi, gdyż uwagę muszkieterów odciąga gwardia kardynała. Dzięki wsparciu młodego kandydata do szkoły muszkieterów, Portos, Atos i Aramis odnoszą zwycięstwo. To daje mu możliwość wstąpienia do formacji oraz przyjaźń z trzema muszkieterami. Wieści o bohaterskich czynach całej czwórki dochodzą do króla, który nakazuje ich wezwać na swój dwór. W dowód uznania wypłaca im sporą sumę pieniędzy, a d’Artagnan’a przyjmuje w szeregi gwardii królewskiej. Od tej pory młody muszkieter zamieszkuje w gospodzie Bonacieux razem ze swoim sługą.
Bohater rozmawia ze swoim gospodarzem i dowiaduje się, że jego żona została porwana przez mężczyznę, który niegdyś napadł na d’Artagnan’a. Niedługo potem sam Bonacieux zostaje aresztowany. W międzyczasie młodzieniec ratuje Konstancję z opresji a przy okazji się w niej zakochuje. Stara się jednak uniknąć skandalicznego romansu i oddala się od żony swojego gospodarza. Przypadkiem orientuje się, że kobieta wieczorem odwiedza dom Aramisa. Prosi d’Artagnan’a by przestał ją śledzić – pod jego nosem rozgrywa się bowiem bardzo ważna intryga. Młodzieniec widzi, jak Konstancja wyprowadza od Aramisa jakiegoś mężczyznę w płaszczu muszkietera. Wiedziony zazdrością młodzieniec podąża za parą i odkrywa pod płaszczem Georgesa Villersa – księcia Buckingham. Razem z kobietą odprowadza premiera na spotkanie z królową Anną Austriaczką, żoną króla.
W międzyczasie kardynał Richelieu więzi pana Bonacieux. Od swojego zwiadowcy dowiaduje się o tajnej akcji związanej z księciem Buckingham. Nakazuje swoim ludziom okraść dyplomatę z kosztownych zapinek, które premier otrzymał od swojej kochanki. Kardynał nastawia Ludwika XIII przeciw własnej żonie. Król oskarża żonę o wysyłanie listów do kochanka, jednak nie znajduje na to żadnych dowodów, w związku z czym przeprasza królową. Richelieu radi Ludwikowi by wyprawił przyjęcie, na którym Anna miałaby wystąpić w swoich diamentach (kobieta jednak oddała je w prezencie kochankowi, zatem jej reputacja została tym samym zagrożona).
Konstancja sugeruje królowej by napisała list do księcia Buckingham, a d’Artagnan podejmuje się dostarczenia przesyłki. Pan Treville daje jemu oraz trzem muszkieterom przepustkę, dzięki której przyjaciele mogą wyruszyć w podróż. Niestety bohaterowie zostają po drodze rozdzieleni i d’Artagnan wraz ze sługą Plachetem dalej udają się sami. Młodzieniec szczęśliwie dociera do Anglii gdzie spotyka się z księciem i zabiera diamenty do królowej.
Podczas wyprawionego balu królowa prezentuje się bez diamentów twierdząc, że musiała je zagubić. Nieugięty Ludwik XIII nakazuje jej wyjść i wrócić z biżuterią. Po chwili jego żona wraca z kompletem diamentów, jednak w tym czasie Richelieu pokazuje dwa skradzione, oryginalne kamienie Ludwikowi. Wynika z tego, że królowa Anna oszukuje swojego męża. D’Artagnan zostaje sowicie wynagrodzony przez królową. Tymczasem okazuje się, że minął już czas potrzebny, by młodzieniec oficjalnie mógł zostać muszkieterem. Chłopak zakochuje się w Milady de Winter – żonie nowo poznanego Anglika. Nawiązuje z kobietą romans. Niedługo potem wychodzi na jak, że bohaterka jest tak naprawdę szpiegiem kardynała Richelieu.
W roku 1627 d’Artagnan wyjeżdża z innymi muszkieterami do La Rochelle (twierdzy obleganej przez króla i kardynała). Bohaterowie szykują się zatem do starcia, kupują odpowiedni ekwipunek. W tym czasie słudzy Richelieu wciąż próbują udaremnić muszkieterom dotarcie do twierdzy, za pomocą różnorakich intryg. Podejmują nawet próbę otrucia przyjaciół.
Atos, Portos i Aramis eskortują kardynała do gospody, gdzie spotyka się on z Milady. Muszkieterowie podsłuchują ich rozmowę i dowiadują się, że księciu Buckingham grozi niebezpieczeństwo. W wyniku niefortunnej intrygi książę rzeczywiście zostaje zabity ale nie z rąk kobiety, tylko uwiedzionego przez nią strażnika – Johna Feltona. Sama Milady ucieka z Anglii do Francji do Bethune, gdzie spotyka Konstancję. Podstępem się z nią zaprzyjaźnia, dzięki czemu zdobywa informację o d’Artagnan, który niebawem ma tam przyjechać. Przekazuje informacje swojemu zwierzchnikowi – w ten sposób Richelieu knuje kolejny spisek przeciw muszkieterom. Ostatecznie Konstancja zostaje otruta przez Milady, a muszkieterowie ruszają w pościg za zabójczynią. Oszustka zostaje schwytana i skazana na ścięcie.
Towarzysze powracają do swojego obozu, a Richelieu żąda ich śmierci w zamian za wyrok na swojej służącej. D’Artagnan zostaje wyniesiony do stopnia porucznika. Portos bierze za żonę prokuratorową i rezygnuje z wojska, podobnie jak Aramis, który decyduje się na drogę kaznodziejską. Z kolei słucha d’Artagnan’a, Planchet, zostaje wojskowym w stopniu sierżanta. La Rochelle zostaje zdobyta, a bohater wdaje się w trzykrotny pojedynek z Rochefortem. Za każdym razem zwycięża, a po trzecim starciu mężczyźni postanawiają się zaprzyjaźnić.