Ludność naszego państwa liczyła w 2011 roku 38 mln 501 tys. osób. Jest to tzw. ludność faktyczna – jej liczba nie obejmuje cudzoziemców przebywających czasowo w Polsce, ale włącza wszystkie osoby przebywające czasowo za granicą bez względu na okres ich nieobecności (jeśli się nie wymeldowali, oficjalnie nie są emigrantami). Liczba ludności rezydującej (zamieszkującej polskie gminy) jest mniejsza – wynosiła w 2011 37 mln 244 tys.
O liczbie ludności Polski i jej zmianach zarówno w mniej i bardziej odległej przeszłości, jak i współcześnie decyduje dynamika procesów demograficznych – przyrostu naturalnego i salda migracji.
Pewnym utrudnieniem w porównywaniu liczby ludności Polski w różnych epokach są zmiany granic naszego państwa (np. w czasach panowania Stefana Batorego Rzeczpospolita Obojga Narodów miała prawie 1 mln km2 powierzchni, obecnie Polska jest ok. 3 razy mniejsza).
Szacuje się, że w początkach istnienia państwa polskiego (X/XI w.) jego terytorium (ok. 250 tys. km2) zamieszkiwał nieco ponad 1 mln mieszkańców. Nieco większe państwo Kazimierza Wielkiego (z granicami przesuniętymi nieco na wschód w porównaniu z monarchią wczesnopiastowską) liczyło ponad 2 mln mieszkańców. Olbrzymia Rzeczpospolita Obojga Narodów zamieszkiwana była pod koniec wieku XVI przez ok. 9 mln mieszkańców, zaś w 2 połowie wieku XVIII przez co najmniej 13-14 mln mieszkańców.
Liczba ludności ziem polskich znacząco wzrosła w XIX wieku (efekt postępu w produkcji żywności i w medycynie) widoczny w całej Europie jako eksplozja demograficzna.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 jej terytorium (o powierzchni ok. 389 tys. km2) zamieszkiwało początkowo 27,2 mln mieszkańców (wg danych spisu z 1921 roku). Pod koniec istnienia II Rzeczpospolitej w 1938 roku zamieszkiwało ją już 34,85 mln osób.
Po II Wojnie Światowej Polskę (mniejszą niż przed wojną – o powierzchni ponad 312 tys. km2) zamieszkiwało 23 mln 930 tys. mieszkańców (w 1946 roku). Liczba ludności osiągnęła poziom sprzed 1939 roku dopiero w latach 70.tych XX wieku. W roku 1978 liczba ludności Polski wynosiła 35 mln 61 tys. ludzi. Do okresu poprzedzającego transformację ustrojową i gospodarczą (rok 1988) liczba ludności Polski wzrosła do 37 mln 879 tys. osób.
W roku 2002 liczba ludności wynosiła 38 mln 230 tys. osób, do roku 2011 wzrosła do wspomnianych na wstępie 38 mln 501 tys. ludzi. W okresie powojennym widoczny jest więc stały wzrost liczby ludności w Polsce, w ostatnich 29 latach bardzo już jednak słaby. Należy też pamiętać, że powyższe zmiany dotyczą ludności faktycznej. Jeśli analizujemy zmianę liczby ludności rezydentów w Polsce, okazuje się, że w okresie 2002-2011 zmniejszyła się ona o prawie 400 tys. osób.
Niewielka liczba ludności Polski w dawnych wiekach (do wieku XIX) wynikała z relatywnie dużej umieralności (przyczyną były głównie choroby) oraz niewielkiej efektywności rolnictwa, które mogło wyżywić ograniczoną liczbę mieszkańców - w sytuacji klęski nieurodzaju pojawiał się więc głód. Czynniki, które powodowały okresowo spadki liczby ludności Polski to wojny i epidemie chorób.
W wieku XIX obserwowano znaczny wzrost liczby ludności Polski, wynikający – jak wspomniano powyżej – z postępu w produkcji rolnej i w medycynie. W rezultacie liczba urodzeń znacznie przewyższała liczbę zgonów, w efekcie czego obserwowaliśmy eksplozję demograficzną. Nadmiar ludności wiejskiej emigrował w poszukiwaniu pracy do miast lub za granicę.
W pierwszej połowie wieku XX przyrost naturalny ludności Polski w dalszym ciągu był duży. Dwie wojny światowe spowodowały jednak okresowy regres demograficzny – związany ze stratami wojennymi i z dobrowolną lub przymusową emigracją całych lub części grup etnicznych i społecznych.
Po roku 1989 wraz ze zmianami w stylu życia i wzrostem kosztów utrzymania rodziny zmniejszył się przyrost naturalny – jest co prawda dodatni, ale bliski zeru (przez kilka lat na początku pierwszej dekady XXI wieku nył nawet ujemny).
Jako, że w najbliższych dziesięcioleciach prognozowany jest spadek przyrostu naturalnego i wzrost umieralności (i jedno i drugie związane jest ze starzeniem się polskiego społeczeństwa) możemy się spodziewać spadku liczby ludności Polski. Niektóre prognozy mówią, że do 2060 roku zmniejszy się ona nawet o 8 mln. Rozwiązaniem tego problemu może być imigracja lub wzrost dzietności.