Wśród czynników przyrodniczych kształtujących warunki rozwoju rolnictwa do najważniejszych należą: ukształtowanie powierzchni, stosunki klimatyczne i gleby.
Polska jest krajem nizinnym; rzeźba terenu (poza Polską Południową) nie jest więc raczej utrudnieniem dla rozwoju rolnictwa. Tylko tam występuje większe zagrożenie gleb erozją, czemu zapobiega do pewnego stopnia orka wzdłuż poziomic i obecność teras śródpolnych, nadająca stokowi zagospodarowanemu rolniczo schodkowy kształt.
Wśród elementów klimatycznych o możliwościach rozwoju rolnictwa w największym stopniu decyduje temperatura powietrza i ilość opadów.
Stosunki termiczne decydują o gatunkach i odmianach roślin, które w Polsce mogą być uprawiane (udają się u nas buraki cukrowe, ale już nie trzcina cukrowa) oraz o długości okresu wegetacyjnego roślin (wiąże się z ciepłą porą roku i oznacza okres ze średnią temperatura powietrza przekraczającą 5°C).
Długość okresu wegetacyjnego w Polsce zmienia się od <190 dni na Pojezierzu Mazurskim, na Podhalu i w górach do >220 dni na Nizinie Śląskiej i wzdłuż zachodniej granicy Polski oraz w zachodniej części Kotliny Sandomierskiej.
Niebezpiecznym dla roślin uprawnych zjawiskiem pogodowym jest występowanie przymrozków, czyli sytuacji ze spadkiem w ciągu doby temperatury powierza poniżej 0°C. Pierwszy przymrozek jesienny tuz nad poziomem gruntu (5 cm) pojawia się w Polsce Północno-Wschodniej zwykle w ostatniej dekadzie września a na wybrzeżu Bałtyku na początku listopada. Ostatni przymrozek wiosenny pojawia się w Polsce Północno-Wschodniej zwykle drugiej lub trzeciej dekadzie maja, a w Polsce Zachodniej w drugiej lub trzeciej dekadzie kwietnia.
Dość długa i często surowa zima oraz związana z nią przerwa w wegetacji powoduje, że na większej części obszaru Polski trzeba w chłodnej części roku prowadzić chów oborowy zwierząt (bydła, koni i owiec), które latem przebywają na pastwiskach.
Ilość opadów nie ogranicza aż tak silnie możliwości rozwoju rolnictwa w Polsce, jak w krajach o cieplejszym i suchszym klimacie. Niemniej jednak to właśnie zmienność opadów w ciepłej części roku (susza lub zbyt wysokie opady np. w okresie żniw zbóż) są czynnikiem najsilniej wpływającym na wielkość zbiorów (urodzaj lub nieurodzaj).
Warunki glebowe na obszarze Polski nie należą do najlepszych w Europie. Analizując udział klas bonitacyjnych (określających jakość gleb pod względem wartości użytkowej) gleb wśród gruntów ornych można stwierdzić, ze najwięcej jest gleb słabych i bardzo słabych (klasy V i VI) – 37,3% ogólnej powierzchni gruntów ornych oraz średniej jakości (IVa i IVb) – 35,2% powierzchni gruntów ornych. Dużo mniej jest gleb średnio dobrych (klasy IIIa i IIIb) – 18% powierzchni gruntów ornych, a najmniej gleb dobrych i bardzo dobrych (klasy I i II) – 3,7% powierzchni gruntów ornych. Do tych najlepszych gleb należą czarnoziemy, czarne ziemie i mady.
Wśród pozaprzyrodniczych warunków rozwoju rolnictwa jednym z najważniejszym czynników ograniczających jego rozwój jest niewielka średnia wielkość gospodarstwa rolnego – 10,4 ha w 2013 roku. W grupie gospodarstw większych od 1 ha w roku 2011 wynosiła ona 9,3 ha i nieco wzrosła od 2000 roku (8,0 ha). Najwięcej jest gospodarstw o powierzchni nie przekraczającej 5 ha – stanowią one prawie 58% wszystkich gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha. Ich udział tylko niewiele zmniejszył się w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Gospodarstw największych (o powierzchni 50 ha i więcej) jest najmniej – 1,5%, ale ich udział wzrósł od 2000 roku dwukrotnie.
Największą średnią powierzchnię mają gospodarstwa rolne w województwach: zachodniopomorskim (ok. 30 ha), warmińsko-mazurskim (prawie 23 ha), lubuskie (ok. 20 ha) i dolnośląskie (ok. 16 ha). Są to obszary przejęte przez Polskę w 1945 roku, na których utworzono po wojnie duże Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR). Pozostały po nich majątek został po 1989 roku przekazany Agencji Nieruchomości Rolnych, która posiadane użytki rolne częściowo sprywatyzował (sprzedała), częściowo zaś wydzierżawiła. Najmniejszą średnią powierzchnię mają gospodarstwa rolne w województwach dawnej ubogiej i rolniczej Galicji: województwo małopolskie (3,9 ha) i województwo podkarpackie (4,6 ha). Posiadanie dużego gospodarstwa pozwala na prowadzenie towarowej gospodarki rolnej.
Następnym ważnym czynnikiem utrudniającym zmiany w polskim rolnictwie jest wysoka na tle Europy liczba ludności pracującej w rolnictwie – ok. 15%. Znacznie więcej ludzi mieszka na wsi – prawie 40 % mieszkańców Polski. Upadek PGR-ów i wielu dużych socjalistycznych zakładów, w których zatrudnienie znaleźli mieszkańcy wsi dojeżdżający do miasta do pracy (tzw. chłopo-robotnicy) przyczynił się po 1989 roku do znacznego bezrobocia w obszarach wiejskich. Do dnia dzisiejszego stopa bezrobocia na wsi jest wyższa niż w miastach. Na wsi niższy niż w miastach jest też poziom wykształcenia; wyższe wykształcenie posiada ok. 11% ludności wsi, podczas gdy w miastach je 25% ludności. Może to ograniczać możliwości i skłonność do podejmowania działań nieszablonowych – np. zmiany profilu produkcji lub jej unowocześniania.
Pozytywnym czynnikiem wpływającym na możliwość rozwoju jest istnienie w naszym kraju wyższego szkolnictwa rolniczego oraz ośrodków badawczych i doradczych rolnictwa.
Wśród wskaźników intensywności produkcji rolnej można wymienić zużycie nawozów sztucznych w przeliczeniu na 1 ha – 127 kg/ha w 2011 roku (mniej niż w Niemczech, ale więcej niż np. we Włoszech), wielkość plonów roślin uprawnych oraz wykorzystanie maszyn rolniczych (np. powierzchnia użytków rolnych przypadająca na 1 ciągnik – w 2011 roku 10,6 ha).
Wejście Polski do Unii Europejskiej otworzyła nowe szanse przed polskimi rolnikami. Uzyskali oni łatwiejszy dostęp do rynków zbytu w Europie Zachodniej oraz wiele korzyści wynikających ze Wspólnej Polityki Rolnej UE, przede wszystkim dopłaty bezpośrednie do produkcji, dopłaty eksportowe, opłaty za odłogowanie ziemi, jak również ustalenie cen gwarantowanych. Pewne problemy stanowią limity produkcyjne, np. kwoty mleczne, oraz konieczność podporządkowania się surowym normom sanitarnym i jakościowym.