W 2013 roku w Afryce istniało 54 niepodległych państw (bez nieuznawanej przez całą społeczność międzynarodową Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej w Saharze Zachodniej).
Państwa Afryki i ich stolice
uporządkowane zgodnie z powierzchnią:
- Algieria, ze stolicą w Algierze, o powierzchni 2 381 741 km2 (jest to 10. pod względem wielkości państwo świata),
- Demokratyczna Republika Konga (dawna kolonia belgijska), ze stolicą w Kinszasie, o powierzchni 2 345 410 km2 (jest to 11. pod względem wielkości państwo świata, w latach 1971-1997 występowało pod nazwa Zair,
- Sudan, ze stolicą w Chartumie, o powierzchni ok. 1 886 068 km2 (po oderwaniu się Sudanu Południowego w 2011 roku),
- Libia, ze stolicą w Trypolisie, o powierzchni 1 777 060 km2,
- Czad, ze stolicą Ndżamena, o powierzchni 1 284 000 km2,
- Mali, ze stolicą Bamako, o powierzchni 1 248 574 km2,
- Angola, ze stolicą w Luandzie, o powierzchni 1 246 700 km2,
- Republika Południowej Afryki, ze stolicą w Pretorii (stolica legislacyjna - Kapsztad), o powierzchni 1 220 813 km2,
- Niger, ze stolicą w Niameju, o powierzchni 1 189 546 km2,
- Etiopia, ze stolicą w Addis Abebie, o powierzchni 1 063 652 km2,
- Mauretania, ze stolicą Nawakszut, o powierzchni 1 030 700 km2,
- Egipt, ze stolicą w Kairze, o powierzchni 1 002 000 km2 (wschodni kraniec Egiptu – Płw. Synaj leży już w Azji),
- Tanzanie, ze stolicą w Dodomie (siedziba rządu Dar es Salaam), o powierzchni 945 090 km2,
- Nigeria, ze stolicą w Abudży, o powierzchni 923 768 km2,
- Namibia, ze stolicą Windhuk, o powierzchni 824 116 km2,
- Mozambik, ze stolicą Maputo, o powierzchni 799 379 km2,
- Zambia, ze stolicą Lusaka, o powierzchni 752 612 km2,
- Somalia, ze stolicą w Mogadiszu, o powierzchni 637 657 km2 (państwo jest podzielone w rezultacie wojny domowej, rząd uznawany przez społeczność międzynarodową w niewielkim stopniu kontroluje terytorium kraju, północna część kraju – Somaliland, dawne Somali Brytyjskie – ogłosiła formalną niepodległość),
- Republika Środkowoafrykańska, ze stolicą Bangi, o powierzchni 622 436 km2,
- Sudan Południowy, niepodległy od 2011 roku, ze stolicą w Dżubie, o powierzchni 619 745 km2,
- Madagaskar, ze stolicą Antananarywa, o powierzchni 587 051 km2,
- Kenia, ze stolicą w Nairobi, o powierzchni 582 646 km2,
- Botswana, ze stolicą Gaborone, 582 356 km2,
- Kamerun, ze stolicą Jaunde, o powierzchni 476 350 km2,
- Maroko, ze stolica w Rabacie, o powierzchni 442 300 km2 (bez okupowanej części Sahary Zachodniej),
- Zimbabwe, ze stolicą Harare, o powierzchni 390 757 km2,
- Republika Konga (dawna kolonia francuska), ze stolicą Brazzaville, o powierzchni 342 000 km2 km2,
- Wybrzeże Kości Słoniowej (oficjalnie państwo występuje pod swoją francuskojęzyczną nazwą – Côte d’Ivoire), ze stolicą Jamusukro (siedzibą rządu jest Abidżan), o powierzchni 320 803 km2,
- Burkina Faso (w czasach kolonialnych Górna Wolta), ze stolicą Wagadugu, o powierzchni 270 764 km2,
- Gabon, ze stolicą Libreville, o powierzchni 267 667 km2,
- Gwinea, ze stolica Konakry, o powierzchni 245 836 km2,
- Uganda, ze stolica w Kampali, o powierzchni 241 551 km2,
- Senegal, ze stolicą w Dakarze, o powierzchni 196 722 km2,
- Tunezja, ze stolicą w Tunisie, o powierzchni 163 610 km2,
- Erytrea (w 1993 roku oderwała się od Etiopii, do 1952 roku kolonia, najpierw włoska, potem - od 1941 roku okupowana przez Brytyjczyków), ze stolicą Asmara, o powierzchni 121 144 km2,
- Malawi, ze stolicą Lilongwe, o powierzchni 118 484 km2,
- Benin, ze stolicą formalnie w Porto-Novo, a realnie w Kotonu, o powierzchni 114 736 km2,
- Liberia, ze stolicą Monrowia, o powierzchni 96 917 km2,
- Sierra Leone, ze stolicą Freetown, o powierzchni 71 740 km2,
- Togo, ze stolicą Lomé, o powierzchni 56 600 km2,
- Gwinea-Bissau, ze stolicą Bissau, o powierzchni 36 125 km2,
- Lesotho, ze stolica Maseru, o powierzchni 30 335 km2,
- Gwinea Równikowa, ze stolicą Malabo, o powierzchni 28 051 km2,
- Burundi, ze stolicą Bużumbura, o powierzchni 27 816 km2,
- Rwanda, ze stolicą Kigali, o powierzchni 26 379 km2,
- Dżibuti, ze stolicą Dżibuti, o powierzchni 23 200 km2,
- Suazi, ze stolicą Mbabane (siedziba króla i parlamentu w Lobamba), o powierzchni 17 364 km2,
- Gambia, ze stolicą Bandżul, o powierzchni 11 632 km2,
- Republika Zielonego Przylądka, ze stolicą Praia, o powierzchni 4 033 km2,
- Mauritius, ze stolicą Port Louis, o powierzchni 2 040 km2,
- Komory, ze stolicą Moroni, o powierzchni 1 862 km2,
- Wyspy Świętego Tomasza i Książęce, ze stolicą w São Tomé, o powierzchni 1 001 km2,
- Seszele, ze stolicą Victoria, o powierzchni 452 km2.
Nieokreślony status ma Sahara Zachodnia (252 120 km2 powierzchni). Ta dawna kolonia hiszpańska okupowana jest częściowo przez Maroko, częściowo zaś (wschodnie krańce kraju) przez bojowników z ruchu Polisario, którzy ogłosili powstanie Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej. Państwo to jest uznawane tylko przez część niepodległych państw świata (zwłaszcza afrykańskich). Stolica terytorium (Al.-Ujun) znajduje się w rękach marokańskich. Rząd saharyjski ma siedzibę we wspierającej go sąsiedniej Algierii. Od dawna planowane jest referendum wśród ludności kraju w sprawie jego dalszego losu. Rząd Sahary i Maroka nie są jednak w stanie porozumieć się w sprawach formalnych.
De facto niepodległa jest północna część Somalii – Somaliland. (stolica Hargejsa, powierzchnia – 137 600 km2). Tę dawną kolonię brytyjską (Somali Brytyjskie), połączono z resztą ziem somalijskich (kolonia włoska, od II Wojny Światowej pod okupacją brytyjską) w momencie odzyskania niepodległości – 1960 rok. W 1991 roku w następstwie upadku rządów dyktatora Siada Barre Somaliland ogłosił swą niepodległość.
Terytoria zależne
Na kontynencie i na otaczających go wyspach pozostało jeszcze kilka terytoriów zależnych.
Madera – wulkaniczna wyspa u północno-wschodnich brzegów Afryki jest integralna częścią Portugalii, z szeroką autonomią.
Podobny status mają leżące nieopodal Wyspy Kanaryjskie, będące terytorium autonomicznym Hiszpanii. Do Hiszpanii należą też 2 miasta na marokańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego i Cieśniny Gibraltarskiej: Ceuta i Melilla (oba miasta mają autonomię) oraz bezludny półwysep i kilka niewielkich wysepek w tym regionie.
Częścią Francji (jako jej departamenty zamorskie) są wyspy na Oceanie Indyjskim: Majotta w archipelagu Komorów i Reunion w archipelagu Maskarenów. Do Francji należy też kilka innych nie zamieszkanych atoli i wysp koralowych w Kanale Mozambickim i na otwartym Oceanie Indyjskim, określanych jako Wyspy Rozproszone (Europa, Juan de Nova, Tromelin i inne).
Terytorium zamorskim Wielkiej Brytanii są leżące na południowym Atlantyku wyspy: Wyspa Świętej Heleny i związane z nią Wyspa Wniebowstąpienia i archipelag Tristan da Cunha (z wyspą Gough).
