Afryka (wg najbardziej popularnej teorii) jest kontynentem, na którym wyewoluował człowiek i z którego poprzez migracje zasiedlił inne kontynenty.
Współcześnie jednak mieszka tam tylko niecałe 15% ludności Ziemi. Liczba ludności Afryki w 2010 roku wynosiła 1 mld 22 mln osób w 2010 roku.
Liczba mieszkańców Afryki wzrasta bardzo dynamicznie. W roku 2000 było ich ponad 200 mln mniej, a w 1950 roku ponad 4,5 razy mniej (tylko około 220 mln - 9% ówczesnej ludności Ziemi). Szacuje się, że w erze przed kolonizacją europejską (polowa XVII wieku) Afrykę zamieszkiwało około 100 mln osób (było to jednak ok. 18% ludności ówczesnego świata). Kryzys rozwoju demograficznego w wieku XVIII i XIX był efektem europejskiego i arabskiego handlu niewolnikami, później zaś krwawego podboju przez mocarstwa europejskie.
Współcześnie to właśnie kraje afrykańskie są w grupie państw, na których obserwujemy największy przyrost naturalny ludności (różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów). W Nigrze wg CIA Word Factbook współczynnik przyrostu naturalnego wynosił (2010) +47,6‰. Wysokie wartości (ponad +30,0‰) obserwowano też w Ugandzie, Etiopii, Zambii, Burundi, Mali, Burkina Faso, Demokratycznej Republice Kongo oraz na Wyspach Św. Tomasza i Książęcej. Mniejszy przyrost naturalny mają arabskie kraje Afryki Północnej (np. w Egipcie przyrost naturalny wynosił +20,1‰, w Maroku +14,6‰, a w Tunezji +10,0‰). Najniższy przyrost naturalny wśród państw afrykańskich (mniejszy niż +10,0‰) miały: Republika Południowej Afryki (+2,6‰), Seszele (+8,6‰) i Namibia (+8,8‰).
Przyrost naturalny jest na tyle duży, że niweluje (z nadwyżką)
wysoką umieralność (w Republice Środkowoafrykańskiej wg danych ONZ średnia dla obu płci długość życia wynosi 46 lat, w Angoli 49,5 lat, w Nigerii 50 lat, w Republice Południowej Afryki 51 lat – w Polsce dla porównania 75,5 lat, podobne wartości >70 lat mają w Afryce tylko państwa północnej Afryki, Mauritius i Wyspy Zielonego Przylądka).
oraz ujemne saldo migracji (np. -11,6‰ w dotkniętej wojną domowa i klęską suszy Somalii, -5,1‰ w Mali, czy -1,7‰ w Tunezji). Wśród krajów afrykańskich są też jednak kraje majace dodatnie saldo migracji (więcej ludzi się w nich osiedla niż z nich wyjeżdża – np. Zimbabwe, Botswana, czy Angola).
Szacuje się, że w 2050 roku Afrykę zamieszkiwać będzie prawie 2,2 mld ludzi (prognozowany jest więc 2-krotny wzrost liczby ludności kontynentu).
Duży przyrost naturalny powoduje, że państwa afrykańskie mają młode społeczeństwa (piramida wieku tych krajów ma charakter progresywny). W Egipcie osoby w wieku do 19 lat stanowią około 41% mieszkańców, zaś osoby w wieku 65 lat i więcej tylko 5,7% mieszkańców. W Nigerii społeczeństwo jest jeszcze młodsze - osoby w wieku do 19 lat stanowią około 53% mieszkańców, zaś osoby w wieku 65 lat i więcej tylko 3,8% mieszkańców (w Polsce odpowiednio: 21,5% oraz 13,6% mieszkańców).
Za wysoka śmiertelność ludności państw afrykańskich odpowiadają przede wszystkim klęski głodu i choroby epidemiczne – te atakują zwłaszcza obszary objęte wojnami domowymi i klęskami naturalnymi (np. suszą).
Wśród chorób zakaźnych i pasożytniczych najbardziej zagrażających mieszkańcom Afryki wymienić należy: malarię, AIDS (w niektórych państwach afrykańskich na południe od Sahary odsetek osób żyjących z HIV w społeczeństwie przekroczył 40%), żółtą gorączkę, gorączkę denga, śpiączkę afrykańską, czy onchocerkozę.
Średnia gęstość zaludnienia kontynentu wynosiła (2010 rok) 33 osoby/km2. Jest ona jednak bardzo nierównomierna – ludność skupia się głównie wzdłuż wybrzeży (ale nie pustynnych), rzek i jezior oraz wilgotnych wyżyn i