Nastie

Nastie są to nieukierunkowane reakcje organów roślinnych, w których kierunek wygięcia zależy od budowy organu a nie jak w przypadku tropizmów od kierunku działania bodźca.

Wyróżniamy następujące typy nastii:

1. Sejsmonastia to reakcja ruchowa wywołana bodźcem mechanicznym np. dotykiem lub wstrząsem. Reakcję tego typu obserwujemy np. u mimozy, u której nawet pod wpływem lekkiego dotknięcia następuje składanie listków budujących liść i zwieszenie całego organu w dół. Proces ten jest zabezpieczeniem rośliny przed zjedzeniem jej przez owady. Innym przykładem sejsmonastii jest nachylanie się pręcików w kierunku słupka (co ułatwia zapylenie) występujące w kwiatach berberysu i chabru.

Sejsmonastia u mimozy
Sejsmonastia mimozy wstydliwej/Tauʻolunga (25.04.2007)/commons.wikimedia.org

2. Fotonastia jest reakcją kwiatów, liści i aparatów szparkowych na zmiany intensywności oświetlenia np. otwierania kwiatów w czasie dnia i zamykanie ich nocą czy otwieranie aparatów szparkowych na świetle.

Fotonastia
Fototropizm rośliny doniczkowej/Tangopaso (06.02.20110/commons.wikimedia.org

3. Termonastia jest reakcją ruchową na zmiany temperatury np. otwieranie się kwiatów pod wpływem podwyższonej temperatury i niekiedy także zamykanie pod wpływem jej obniżenia np. u krokusa i tulipana.

4. Chemonastia jest reakcją ruchową wywołaną bodźcem chemicznym np. otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych pod wpływem zmian stężenia gazów – tlenu i dwutlenku węgla. U roślin owadożernych chemonastia (pobudzenie włosków do wydzielenia soków trawiennych przez związki azotowe owada) występuje w połączeniu z sejsmonastią (zaginanie włosów pod wpływem ich podrażnienia).

Czułki brzeżne Drosera binata zaginające się hapto- i chemonastycznie wokół ofiary
Czułki brzeżne Drosera binata zaginające się
hapto- i chemonastycznie wokół ofiary/
Rkitko(12.09.2007)/commons.wikimedia.org

5. Nyktynastia, czyli tzw. ruchy senne są wywołane dobowym rytmem dnia i nocy – liście asymilacyjne, płatki i pręciki przyjmują inna pozycję w czasie dnia i nocy.

 

Polecamy również:

  • Tropizmy

    Tropizmy to ukierunkowane reakcje roślin (a dokładniej ich organów) na działanie bodźca zewnętrznego. Są to głównie ruchy elongacyjne. Więcej »

Komentarze (2)
Wynik działania 4 + 2 =
misia
2018-10-27 11:42:57
super, dzięki
Cynamon
2017-05-21 14:58:46
Przydatne
Ostatnio komentowane
Ale słaba ta kolenda, jbć karpińskiego
• 2025-03-24 21:27:31
slabe
• 2025-03-23 14:07:09
siema mega fajne
• 2025-03-22 08:47:31
dzięki
• 2025-03-10 15:14:41
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02