Podział białek
Białka można podzielić na wiele sposobów. Jednym z nich jest podział na białka proste i złożone. Białka proste to takie, które są zbudowane wyłącznie z aminokwasów, natomiast białka złożone, zwane proteidami składają się zarówno z części białkowej jak i grupy prostetycznej, która jest składnikiem niebiałkowym.
Rodzaje białek prostych – przykłady
• albuminy – posiadają charakter obojętny, są to na przykład albuminy osocza, enzymy, hormony. Głownie znajdują się w osoczu krwi i mleku;
• globuliny – źle rozpuszczalne w wodzie, obecne w płynach ustrojowych, na przykład: immunoglobuliny, miozyna;
• histony – mają charakter zasadowy, związane są z upakowaniem materiału DNA;
• prolaminy – obecne w nasionach, charakterystyczne dla roślin;
• skleroproteiny – przykładem jest keratyna, głównym zadaniem tej grupy są funkcję podporowe, posiadają wysoką zawartość kolagenu.
Rodzaje proteidów (białek złożonych) – przykłady
• chromoproteiny – do tej grupy należą mioglobina oraz hemoglobina oraz pozostałe białka zawierające w swojej budowie hem;
• fosfoproteiny – posiadają w składzie niewielki procent fosforu, przykładem jest: kazeina mleka;
• glikoproteiny – zawierają w swojej budowie cukry, znajdują się między innymi w ślinie oraz płynie torebek stawowych;
• lipidoproteiny – w tej grupie białka łączą się z lipidami. Pełnią funkcję nośników lipoprotein na przykład HDL lub LDL;
• metaloproteiny – zawierają atom metalu na przykład miedzi, cynku lub kobaltu;
• nukleoproteiny – w budowie zawierają kwasy nukleinowe, obecne są w organellach komórkowych takich jak: rybosomy, mitochondria.
![]() |
Białko proste - albumina |