Polityka zagraniczna Polski Rzeczpospolitej Ludowej była prowadzona zgodnie z trzema podstawowymi zasadami, które wynikały z roli Polski jako jednego z członków systemu socjalistycznego. Pierwszą zasadą był internacjonalizm socjalistyczny, którego celem był rozwój wzajemnych stosunków między państwami Bloku Wschodniego, a wręcz ich przyjaźni. Zasada ta była realizowana poprzez uczestnictwo w Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej oraz Układzie Warszawskim.
Stosunki PRL z rozwiniętymi państwami Zachodu układały się zgodnie z drugą zasadą – tzw. pokojowego współistnienia, która polegała na ograniczonej współpracy (szczególnie w kwestiach ekonomicznych).
Jeśli chodzi o stosunki PRL z państwami Trzeciego Świata (trzecia zasada), to rolą wszystkich państw Bloku Wschodniego było wspieranie ich w walce z kolonializmem i jego odmianami, co przejawiało się w udzielaniu im wsparcia przeciwko państwom Zachodu.
Polityka zagraniczna PRL - kierunki
Warto zaznaczyć, że o ile powyższe zasady pozostawały aktualne przez cały czas historii PRL, to kierunki polityki jednak się zmieniały – było to silnie uzależnione od równoległej polityki prowadzonej przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Bardzo wiele w polityce zagranicznej zmieniło się po śmierci Józefa Stalina w 1953 r. i w trakcie „odwilży” zapoczątkowanej XX zjazdem KPZR (i wygłoszeniem tajnego referatu przez Chruszczowa). Zmiany nastąpiły szczególnie w relacjach z państwami Zachodu – przykładem może być układ handlowy z Wielką Brytanią podpisany w 1953 r. W kolejnych latach PRL podpisywała porozumienia handlowe z innymi państwami, m.in. z USA, Francją, Włochami, krajami Beneluxu.
Początkowo we wzajemnych relacjach z państwami Bloku Wschodniego dominowała nieufność, która jednak stopniowo była ograniczana – Polska odnowiła swoje relacje (także handlowe) m.in. z Czechosłowacją, Bułgarią, Węgrami, Rumunią, NRD, współpracowała także z Chińską Republiką Ludową oraz Jugosławią.
Bardzo ważnym momentem w polityce zagranicznej PRL jest rok 1955, w którym Polska ogłosiła zakończenie wojny z Niemcami i gotowość do normalizacji wzajemnych stosunków z RFN. Jeśli mowa o relacjach polsko-niemieckich, trzeba pamiętać także o liście biskupów polskich do katolickich biskupów niemieckich dot. pojednania między narodami. List ten został opublikowany w listopadzie 1965 r. Padła w nim pamiętna deklaracja „przebaczamy i prosimy o przebaczenie” – ze względu na to, że list ten wyszedł z inicjatywy Kościoła władze PRL go potępiły, jednak pokazał on możliwość dalszej normalizacji stosunków.