W 1989 r. zaszły w Polsce ważne zmiany polityczno-ekonomiczne, które całkowicie przeobraziły kraj, co oczywiście wpłynęło na politykę zagraniczną. Kierunki polityki zagranicznej kraju są bardzo silnie związane ze sferą ekonomiczną, stąd też początkowo politykę tę kształtowało uzależnienie ekonomiczne od pozostałych państw socjalistycznych, a przede wszystkim od ZSRR. Polityka wobec ZSRR do końca 1991 określana jest mianem polityki dwutorowości – ponieważ zakładała równoległe stosunki względem samego ZSRR oraz poszczególnych republik związkowych.
Polska polityka zagraniczna po 1989 r. - charakterystyka
Po rozpadzie ZSRR w 1991 r. cele polityki zagranicznej Polski zostały skierowane na Zachód (z Rosją podpisano Traktat o przyjaźni i dobrosąsiedzkiej współpracy w maju 1992 r., w kolejnych latach we wzajemnych relacjach pojawiało się – i pojawia nadal - wiele problemów) – przez następne lata kształt polskiej polityki zagranicznej dyktowały chęci przystąpienia do Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego. W tym celu Polska dość szybko rozpoczęła współpracę w ramach Trójkąta Wyszehradzkiego (z Czechosłowacją, a później Czechami i Słowacją, oraz Węgrami).
Ważnym elementem polityki zagranicznej Polski po 1989 r. była szeroko pojęta polityka wschodnia – szczególnie wobec Ukrainy i państw bałtyckich.
W związku z dążeniami Polski do włączenia się w struktury NATO i UE doszło do bardzo wyraźnego pogłębienia relacji (politycznych, kulturalnych i ekonomicznych) z takimi państwami europejskimi jak Niemcy, Francja, a poza Europą – oczywiście ze Stanami Zjednoczonymi (obecnie - tj. w 2014 r. - państwa te są również głównymi kierunkami stosunków zagranicznych Polski).
Ważnymi elementami polityki zagranicznej Polski po roku 1989 było uczestnictwo w Środkowoeuropejskiej Strefie Wolnego Handlu (utworzenie w 1992 r.) oraz tzw. Inicjatywie Środkowoeuropejskiej.
Warto zaznaczyć także, że po roku 1989 r. spadło znaczenie współpracy Polski z państwami pozaeuropejskimi.