Układ Warszawski - data powstania i rozwiązania
Układ Warszawski (pełna nazwa brzmi Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej) został podpisany w dniu 14 maja 1955 r. przez 8 krajów – Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Albanię, Polskę, Bułgarię, Czechosłowację, NRD, Rumunię oraz Węgry. Popularna nazwa Układu wynika z faktu, że układ ten podpisany został w Warszawie.
Do rozwiązania Układu Warszawskiego doszło dnia 1 lipca 1991 r., czyli już w nowych uwarunkowaniach polityczno-gospodarczych Europy Środkowo-Wschodniej.
Układ Warszawski - cele
Układ Warszawski był sojuszem militarno-politycznym ZSRR i jego państw satelickich opozycyjnym wobec Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) – moment jego powstania wynikał m.in. z decyzji NATO o remilitaryzacji RFN.
Układ Warszawski - organy
Organy Układu Warszawskiego były podporządkowane władzy radzieckiej i kierowane przez jej przedstawicieli. Należały do nich:
- Zjednoczone Dowództwo Sił Zbrojnych – najwyższy organ dowodzenia Układu
- Doradczy Komitet Polityczny – najwyższy organ o charakterze politycznym – jego członkami byli premierzy, ministrowie spraw zagranicznych poszczególnych państw, a także szefowie partii komunistycznych. Celem organu było określanie strategii działania Układu.
- Komitet Techniczny
- Zjednoczone Siły Zbrojne
Istotnym przykładem działania Układu Warszawskiego była inwazja na Czechosłowację w 1968 r., w której wzięła także udział Polska. Inwazja ta była spowodowana stopniowym wprowadzaniem reform w czechosłowackim systemie socjalistycznym i dążeniom m.in. do tzw. socjalistycznej gospodarki rynkowej. Ogół wydarzeń w Czechosłowacji, których wynikiem była inwazja Układu Warszawskiego w dniu 20/21 sierpnia 1968 r. określany jest nazwą – praskiej wiosny.